Proverbs 25

اینها نیز از امثال سلیمان است که کاتبان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نوشته‌اند:

И това също са притчи на Соломон, които събраха мъжете на юдовия цар Езекия.

عظمت خدا در پوشاندن اسرار اوست، امّا عظمت پادشاه در جستجو کردن امور.

Слава на Бога е да облича нещо в тайна, а слава на царете е да издирват нещо.

پی بردن به افکار پادشاه مانند پی بردن به بلندی آسمان و عمق زمین، غیر ممکن است.

Височината на небето и дълбочината на земята, и сърцето на царете са неизследими.

ناخالصی را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد.

Отдели примеса от среброто, и ще излезе произведение за златаря.

مأموران شریر پادشاه را از او دور کن تا تخت او در عدالت پایدار بماند.

Отдели безбожния от царя, и престолът му в правда ще се утвърди.

وقتی به حضور پادشاه می‌روی، خود را شخص بزرگی مپندار و در جای بزرگان منشین،

Не се превъзнасяй пред царя и не стой на мястото на големците,

چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، تا اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایین‌تر بنشانند.

защото по-добре да ти кажат: Ела тук горе! — отколкото да те понижат в присъствието на началника, когото очите ти са видели.

وقتی با همسایه‌ات اختلاف داری، با شتاب به دادگاه نرو، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با او بوده است، تو چه خواهی کرد؟

Не прибързвай да отидеш на съд, да не би накрая да не знаеш какво да правиш, когато ближният ти те засрами.

وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی، رازی را که از دیگران شنیده‌ای فاش نکن،

Защитавай своето дело пред ближния си, но не откривай чужди тайни,

زیرا در این صورت دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و بدنام خواهی شد.

да не би който те слуша да те укори, и лошото ти име да не отбегне от теб.

سخنی که بجا گفته شود، مانند نگین طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده شده باشد.

Както златни ябълки в сребърни съдове, така е дума, казана на място.

نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا، مانند حلقهٔ طلا و جواهر، با ارزش است.

Както златна обица и украшение от чисто злато, така е мъдър изобличител за слушащо ухо.

خدمتکار امین همچون آب سرد در گرمای تابستان، روح آقای خود را تازه می‌کند.

Както прохладата на снега във време на жетва, така е верен посланик за онези, които го изпращат — освежава душата на господаря си.

کسی‌که دَم از سخاوت می‌زند، امّا چیزی به کسی نمی‌بخشد، مانند ابر و بادی است که باران نمی‌آورد.

Както облаци и вятър без дъжд, така е, който се хвали с лъжлив подарък.

شخص صبور می‌تواند حتّی حاکم را قانع سازد و زبان نرم می‌تواند هر مانع قوی را از بین بردارد.

С дълготърпение се склонява управител и мек език троши кости.

اگر به عسل دست یافتی، به اندازهٔ کافی بخور، وگرنه آن را استفراغ خواهی کرد.

Намерил ли си мед? Яж само колкото ти е нужно, да не би да се преситиш от него и да го повърнеш.

بیش از حد به خانهٔ همسایه‌ات نرو، مبادا از تو متنفّر شود.

Рядко слагай крака си в къщата на ближния си, да не би да му досадиш и да те намрази.

شهادت دروغ برضد همسایه، مانند تبر و شمشیر و تیرِ تیز، صدمه می‌زند.

Както боздуган, меч и остра стрела, така е човек, който свидетелства лъжливо против ближния си.

اعتماد کردن به شخص خائن در زمان سختی، مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است.

Както болен зъб и изкълчен крак, така е доверие към неверен човек във време на беда.

آواز خواندن برای شخص غمگین، مانند لخت شدن در هوای سرد و پاشیدن نمک بر زخم است.

Както събличане на дреха в студено време, както оцет на сода, така е и онзи, който пее песни на наскърбено сърце.

اگر دشمنت گرسنه باشد، به او غذا بده و اگر تشنه باشد، او را آب بنوشان.

Ако този, който те мрази, е гладен, дай му хляб да яде и ако е жаден, дай му вода да пие,

این کار تو او را شرمنده می‌سازد و خداوند به تو پاداش می‌دهد.

защото така ще натрупаш жар на главата му и ГОСПОД ще те възнагради.

همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، بدگویی هم خشم و عصبانیّت به بار می‌آورد.

Северният вятър донася дъжд, а тайно злословещият език — разгневени лица.

سکونت در گوشهٔ بام، بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه.

По-добре да живееш в ъгъл на тавана, отколкото в къща, споделена със свадлива жена.

خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب سردی برای آدم تشنه است.

Както студена вода за жадна душа, така е и добра вест от далечна земя.

سازش آدم درستکار با شخص شریر مانند آلوده کردن منبع آب و گِل آلود ساختن چشمه است.

Както мътен извор и замърсен кладенец, така е праведният, който се поклаща пред безбожния.

همان‌طور که زیاده روی در خوردن عسل ضرر دارد، انتظار شنیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است.

Не е добре да се яде много мед и думи на почит използувай пестеливо.

کسی‌که بر نفس خویش تسلّط ندارد، مثل شهر بی‌دیوار، ناامن است.

Както съборен град без стена, така е мъж, който не владее духа си.