Proverbs 14

زن دانا خانهٔ خود را آباد می‌کند، امّا زن نادان با دست خود خانهٔ خود را خراب می‌سازد.

Всяка мъдра жена изгражда дома си, а безумната го събаря със собствените си ръце.

کسانی‌که با صداقت رفتار می‌نمایند، از خداوند می‌ترسند، ولی اشخاص بدکار او را تحقیر می‌کنند.

Който ходи в правотата си, се бои от ГОСПОДА, а лъжливият в пътищата си Го презира.

پُر حرفی شخص نادان را به زحمت می‌اندازد، امّا سخنان شخص دانا او را محافظت می‌کند.

В устата на безумния е бичът на гордостта, а устните на мъдрите ще ги пазят.

اگر گاو نباشد، انبار از غلّه خالی می‌ماند، با نیرو و قوّت گاو محصول فراوان به دست می‌آید.

Където няма говеда, яслите са чисти, но голямото изобилие идва от силата на воловете.

شاهد امین دروغ نمی‌گوید، امّا از دهان شاهد نادرست دروغ می‌بارد.

Верният свидетел не лъже, а лъжливият свидетел издиша лъжи.

کسی‌که همه‌چیز را مسخره می‌کند، هرگز نمی‌تواند حکمت را بیابد، ولی شخص عاقل به آسانی آن را به دست می‌آورد.

Присмивателят търси мъдрост, но я няма, а познанието е лесно за разумния.

از مردم نادان دوری کن، زیرا چیزی ندارند که به تو یاد بدهند.

Отмини безумния човек, когато си разбрал, че няма разумни устни.

حکمتِ شخص عاقل راهنمای اوست، امّا حماقتِ افراد نادان باعث گمراهی آنها می‌شود.

Мъдростта на благоразумния е да познава пътя си, а глупостта на безумните е заблуждение.

آدمهای نادان از گناه کردن دست نمی‌کشند، امّا درستکاران رضامندی خدا را می‌خواهند.

Безумните се смеят на греха, а сред праведните има благоволение.

تنها دل انسان است که تلخی او را احساس می‌کند و در خوشی او نیز کسی جز خودش نمی‌تواند شریک باشد.

Сърцето познава собствената си мъка и чужд не участва в неговата радост.

خانهٔ مردم بدکار خراب می‌شود، امّا خانهٔ راستان وسعت می‌یابد.

Домът на безбожните ще се изтреби, а шатрата на праведните ще благоденства.

راهی که فکر می‌‌کنی راست است، ممکن است به مرگ منتهی شود.

Има път, който се вижда прав на човека, но краят му са пътища на смъртта.

خنده می‌تواند اندوه را پنهان کند، امّا هنگامی‌که خنده تمام شود، درد و اندوه بر جای خود باقی می‌ماند.

Даже и в смеха сърцето може да боли и краят на радостта е тъга.

آدم خدا نشناس نتیجهٔ کار خود را می‌بیند و شخص نیکو از ثمرهٔ کارهای خود بهره می‌گیرد.

Отстъпникът по сърце ще се насити от пътищата си, а добрият човек — от това, което е в него.

آدم نادان هر حرفی را باور می‌کند، امّا شخص عاقل سنجیده رفتار می‌نماید.

Невежият вярва на всяка дума, а благоразумният внимава в стъпките си.

شخص دانا محتاط است و از خطر دوری می‌کند، ولی آدم نادان از روی غرور، خود را به خطر می‌اندازد.

Мъдрият се бои и се отклонява от злото, а безумният се хвърля напред и е самонадеян.

شخص تندخو کارهای احمقانه می‌کند و آدم حیله‌گر مورد نفرت قرار می‌گیرد.

Избухливият човек постъпва глупаво и злонамереният е мразен.

حماقت نصیب نادانان می‌شود و حکمت نصیب عاقلان.

Невежите наследяват глупост, а благоразумните се увенчават със знание.

مردم بدکار عاقبت در برابر اشخاص نیک سر تعظیم فرود می‌آورند و محتاج آنها می‌شوند.

Злите се покланят пред добрите и безбожните — при портите на праведния.

ثروتمندان دوستان زیاد دارند، امّا شخص فقیر را حتّی همسایه‌هایش نیز تحقیر می‌کنند.

Бедният е мразен даже от ближния си, а приятелите на богатия са много.

تحقیر کردن اشخاص فقیر گناه است، خوشا به حال کسی‌که بر آنها ترحّم کند.

Който презира ближния си, съгрешава, а който оказва милост на сиромасите, е блажен.

کسانی‌که نقشه‌های پلید در سر می‌پرورانند، گمراه می‌شوند؛ امّا آنهایی که نیّت خوب دارند، مورد محبّت و اعتماد قرار می‌گیرند.

Не се ли отклоняват онези, които замислят зло? Но милост и истина ще намерят онези, които замислят добро.

کسی‌که زحمت می‌کشد، منفعت عایدش می‌شود؛ امّا شخصی که فقط حرف می‌زند، فقیر می‌گردد.

Във всеки труд има полза, а бърборенето с устни води само до бедност.

ثروت نصیب مردم دانا می‌شود، امّا پاداش اشخاص نادان حماقت آنهاست.

Венецът на мъдрите е тяхното богатство, а глупостта на простите е само глупост.

شاهد امین جان مردم را نجات می‌دهد، امّا شاهد دروغگو به مردم خیانت می‌کند.

Верният свидетел избавя души, а който издиша лъжи, е измама.

کسی‌که از خدا می‌ترسد، تکیه‌گاه مستحکمی ‌دارد و فرزندانش در امان می‌باشند.

В страха от ГОСПОДА има силна увереност и Неговите синове ще имат прибежище.

خدا‌ترسی چشمهٔ حیات است و انسان را از دامهای مرگ دور نگاه می‌دارد.

Страхът от ГОСПОДА е извор на живот, за да се избягнат примките на смъртта.

عظمت یک پادشاه به تعداد مردمی است که بر آنها حکومت می‌کند. پادشاه بدون رعیت نابود می‌شود.

В множеството на народа е славата на царя, а намаляването на народа е падането на княза.

کسی‌که صبر و حوصله دارد، شخص بسیار دانایی است، امّا از آدم تندخو حماقت سرمی‌زند.

Търпеливият има много разум, а избухливият възвеличава безумието.

آرامش فکری به بدن سلامتی می‌بخشد، ولی حسادت استخوان را می‌پوساند.

Спокойно сърце е живот за тялото, а завистта е гнилост за костите.

کسی‌که به فقرا ظلم می‌کند به آفرینندهٔ آنها اهانت کرده است و هر که به مردم مسکین ترحّم می‌نماید، خدا را احترام نموده است.

Който потиска сиромаха, безчести Създателя му, а който е милостив към нуждаещия се, Го почита.

مردم خداشناس وقتی بمیرند، پناهگاهی خواهند داشت، امّا گناهکاران به وسیلهٔ گناهانشان تباه می‌شوند.

Безбожният ще бъде отхвърлен за злината си, а праведният има убежище в смъртта си.

اشخاص فهمیده حکمت را در دل خود حفظ می‌کنند، ولی آدمهای نادان از حکمت بهره‌ای ندارند.

Мъдрост почива в сърцето на разумния, а каквото има вътре в безумния, ще се яви.

صداقت مایهٔ سرفرازی یک قوم است و گناه باعث رسوایی آن.

Правдата възвишава нация, а грехът е позор за народите.

پادشاه از خدمتگزاران دانا خشنود می‌شود، امّا کسانی‌که شرارت می‌کنند، مورد غضب او قرار می‌گیرند.

Благоволението на царя е към разумния слуга, а гневът му е против онзи, който докарва срам.