Proverbs 24

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

NO tengas envidia de los hombres malos, Ni desees estar con ellos:

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

Porque su corazón piensa en robar, É iniquidad hablan sus labios.

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

Con sabiduría se edificará la casa, Y con prudencia se afirmará;

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

Y con ciencia se henchirán las cámaras De todo bien preciado y agradable.

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

El hombre sabio es fuerte; Y de pujante vigor el hombre docto.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

Porque con ingenio harás la guerra: Y la salud está en la multitud de consejeros.

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

Alta está para el insensato la sabiduría: En la puerta no abrirá él su boca.

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

Al que piensa mal hacer Le llamarán hombre de malos pensamientos.

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

El pensamiento del necio es pecado: Y abominación á los hombres el escarnecedor.

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

Si fueres flojo en el día de trabajo, Tu fuerza será reducida.

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

Si dejares de librar los que son tomados para la muerte, Y los que son llevados al degolladero;

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

Si dijeres: Ciertamente no lo supimos; ¿No lo entenderá el que pesa los corazones? El que mira por tu alma, él lo conocerá, Y dará al hombre según sus obras.

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

Come, hijo mío, de la miel, porque es buena, Y del panal dulce á tu paladar:

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

Tal será el conocimiento de la sabiduría á tu alma: Si la hallares tendrá recompensa, Y al fin tu esperanza no será cortada.

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

Oh impío, no aceches la tienda del justo, No saquees su cámara;

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

Porque siete veces cae el justo, y se torna á levantar; Mas los impíos caerán en el mal.

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

Cuando cayere tu enemigo, no te huelgues; Y cuando tropezare, no se alegre tu corazón:

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

Porque JEHOVÁ no lo mire, y le desagrade, Y aparte de sobre él su enojo.

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

No te entrometas con los malignos, Ni tengas envidia de los impíos;

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

Porque para el malo no habrá buen fin, Y la candela de los impíos será apagada.

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

Teme á JEHOVÁ, hijo mío, y al rey; No te entrometas con los veleidosos:

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

Porque su quebrantamiento se levantará de repente; Y el quebrantamiento de ambos, ¿quién lo comprende?

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

También estas cosas pertenecen á los sabios. Tener respeto á personas en el juicio no es bueno.

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

El que dijere al malo, Justo eres, Los pueblos lo maldecirán, y le detestarán las naciones:

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

Mas los que lo reprenden, serán agradables, Y sobre ellos vendrá bendición de bien.

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

Besados serán los labios Del que responde palabras rectas.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

Apresta tu obra de afuera, Y disponla en tu heredad; Y después edificarás tu casa.

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

No seas sin causa testigo contra tu prójimo; Y no lisonjees con tus labios.

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

No digas: Como me hizo, así le haré; Daré el pago al hombre según su obra.

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

Pasé junto á la heredad del hombre perezoso, Y junto á la viña del hombre falto de entendimiento;

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

Y he aquí que por toda ella habían ya crecido espinas, Ortigas habían ya cubierto su haz, Y su cerca de piedra estaba ya destruída.

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

Y yo miré, y púselo en mi corazón: Vi lo, y tomé consejo.

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Un poco de sueño, cabeceando otro poco, Poniendo mano sobre mano otro poco para dormir;

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

Así vendrá como caminante tu necesidad, Y tu pobreza como hombre de escudo.