Proverbs 6

Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

Fiule, dacă te-ai pus chezaş pentru aproapele tău, dacă te-ai prins pentru altul,

Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.

dacă eşti legat prin făgăduinţa gurii tale, dacă eşti prins de cuvintele gurii tale,

Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;

fă totuş lucrul acesta, fiule: desleagă-te, căci ai căzut în mîna aproapelui tău! De aceea du-te, aruncă-te cu faţa la pămînt, şi stăruieşte de el.

Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

Nu da somn ochilor tăi, nici aţipire pleoapelor tale!

Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

Scapă din mîna lui cum scapă căprioara din mîna vînătorului, şi ca pasărea din mîna păsărarului...

Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.

Du-te la furnică, leneşule; uită-te cu băgare de seamă la căile ei, şi înţelepţeşte-te!

Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

Ea n'are nici căpetenie, nici priveghetor, nici stăpîn;

Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.

totuş îşi pregăteşte hrana vara, şi strînge de ale mîncării în timpul secerişului.

Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?

Pînă cînd vei sta culcat, leneşule? Cînd te vei scula din somnul tău?

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Să mai dormi puţin, să mai aţipeşti puţin, să mai încrucişezi puţin mînile ca să dormi!...

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

Şi sărăcia vine peste tine, ca un hoţ, şi lipsa, ca un om înarmat.

Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,

Omul de nimic, omul nelegiuit, umblă cu neadevărul în gură,

Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

clipeşte din ochi, dă din picior, şi face semne cu degetele.

Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.

Răutatea este în inima lui, urzeşte lucrurile rele într'una, şi stîrneşte certuri.

Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

De aceea nimicirea îi va veni pe neaşteptate; va fi zdrobit deodată, şi fără leac.

Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

Şase lucruri urăşte Domnul, şi chiar şapte Îi sînt urîte:

Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,

ochii trufaşi, limba mincinoasă, mînile... cari varsă sînge nevinovat,

Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

inima care urzeşte planuri nelegiuite, picioarele cari aleargă repede la rău,

Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

martorul mincinos, care spune minciuni, şi cel ce stîrneşte certuri între fraţi.

Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.

Fiule, păzeşte sfaturile tatălui tău, şi nu lepăda învăţătura mamei tale:

Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

leagă-le necurmat la inimă, atîrnă-le de gît.

Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.

Ele te vor însoţi în mersul tău, te vor păzi în pat, şi îţi vor vorbi la deşteptare!

Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

Căci sfatul este o candelă, învăţătura este o lumină, iar îndemnul şi mustrarea sînt calea vieţii.

Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.

Ele te vor feri de femeia stricată, de limba ademenitoare a celei străine.

Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.

N'o pofti în inima ta pentru frumuseţa ei, şi nu te lăsa ademenit de pleoapele ei.

Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

Căci pentru o femeie curvă, omul ajunge de nu mai rămîne decît cu o bucată de pîne, şi femeia măritată întinde... o cursă unui suflet scump.

Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

Poate cineva să ia foc în sîn, fără să i se aprindă hainele?

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

Sau poate merge cineva pe cărbuni aprinşi, fără să -i ardă picioarele?

Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.

Tot aşa este şi cu cel ce se duce la nevasta aproapelui său: ori cine se atinge de ea nu va rămînea nepedepsit.

Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

Hoţul nu este urgisit cînd fură ca să-şi potolească foamea, căci îi este foame;

Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

Şi dacă este prins, trebuie să dea înapoi înşeptit, să dea chiar tot ce are în casă.

Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

Dar cel ce preacurveşte cu o femeie este un om fără minte, singur îşi pierde viaţa cine face aşa.

Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;

Nu va avea decît rană şi ruşine, şi ocara nu i se va şterge.

Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.

Căci gelozia înfurie pe un bărbat, şi n'are milă în ziua răzbunării;

Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.

nu se uită la niciun preţ de răscumpărare, şi nu se lasă înduplecat nici chiar de cel mai mare dar.