Proverbs 6

Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

Filho meu, se ficaste por fiador do teu próximo, se te empenhaste por um estranho,

Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.

estás enredado pelos teus lábios; estás preso pelas palavras da tua boca.

Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;

Faze pois isto agora, filho meu, e livra-te, pois já caíste nas mãos do teu próximo; vai, humilha-te, e importuna o teu próximo;

Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

não dês sono aos teus olhos, nem adormecimento às tuas pálpebras;

Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

livra-te como a gazela da mão do caçador, e como a ave da mão do passarinheiro.

Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.

Vai ter com a formiga, ó preguiçoso, considera os seus caminhos, e sê sábio;

Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

a qual, não tendo chefe, nem superintendente, nem governador,

Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.

no verão faz a provisão do seu mantimento, e ajunta o seu alimento no tempo da ceifa.

Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?

Ó preguiçoso, até quando ficarás deitado? Quando te levantarás do teu sono?

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Um pouco para dormir, um pouco para toscanejar, um pouco para cruzar as mãos em repouso;

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

assim te sobrevirá a tua pobreza como um ladrão, e a tua necessidade como um homem armado.

Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,

O homem vil, o homem iníquo, anda com a perversidade na boca,

Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

pisca os olhos, faz sinais com os pés, e acena com os dedos;

Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.

perversidade há no seu coração; todo o tempo maquina o mal; anda semeando contendas.

Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

Pelo que a sua destruição virá repentinamente; subitamente será quebrantado, sem que haja cura.

Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

Há seis coisas que o Senhor detesta; sim, há sete que ele abomina:

Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,

olhos altivos, língua mentirosa, e mãos que derramam sangue inocente;

Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

coração que maquina projetos iníquos, pés que se apressam a correr para o mal;

Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

testemunha falsa que profere mentiras, e o que semeia contendas entre irmãos.

Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.

Filho meu, guarda o mandamento de, teu pai, e não abandones a instrução de tua mãe;

Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

ata-os perpetuamente ao teu coração, e pendura-os ao teu pescoço.

Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.

Quando caminhares, isso te guiará; quando te deitares, te guardará; quando acordares, falará contigo.

Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

Porque o mandamento é uma lâmpada, e a instrução uma luz; e as repreensões da disciplina são o caminho da vida,

Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.

para te guardarem da mulher má, e das lisonjas da língua da adúltera.

Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.

Não cobices no teu coração a sua formosura, nem te deixes prender pelos seus olhares.

Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

Porque o preço da prostituta é apenas um bocado de pão, mas a adúltera anda à caça da própria vida do homem.

Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

Pode alguém tomar fogo no seu seio, sem que os seus vestidos se queimem?

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

Ou andará sobre as brasas sem que se queimem os seus pés?

Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.

Assim será o que entrar à mulher do seu proximo; não ficará inocente quem a tocar.

Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

Não é desprezado o ladrão, mesmo quando furta para saciar a fome?

Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

E, se for apanhado, pagará sete vezes tanto, dando até todos os bens de sua casa.

Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

O que adultera com uma mulher é falto de entendimento; destrói-se a si mesmo, quem assim procede.

Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;

Receberá feridas e ignomínia, e o seu opróbrio nunca se apagará;

Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.

porque o ciúme enfurece ao marido, que de maneira nenhuma poupará no dia da vingança.

Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.

Não aceitará resgate algum, nem se aplacará, ainda que multipliques os presentes.