Proverbs 22

Nomo bona estas pli preferinda, ol granda riĉeco; Kaj bona estimo, ol arĝento kaj oro.

Mais digno de ser escolhido é o bom nome do que as muitas riquezas; e o favor é melhor do que a prata e o ouro.

Riĉulo kaj malriĉulo renkontiĝas: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

O rico e o pobre se encontram; quem os faz a ambos é o Senhor.

Prudentulo antaŭvidas malbonon, kaj kaŝiĝas; Sed naivuloj antaŭenpaŝas, kaj difektiĝas.

O prudente vê o perigo e esconde-se; mas os simples passam adiante e sofrem a pena.

Por humileco kaj timo antaŭ la Eternulo Oni ricevas riĉecon kaj honoron kaj vivon.

O galardão da humildade e do temor do Senhor é riquezas, e honra e vida.

Dornoj kaj retoj estas sur la vojo de malbonagulo; Kiu gardas sian animon, tiu malproksimiĝas de ili.

Espinhos e laços há no caminho do perverso; o que guarda a sua alma retira-se para longe deles.

Instruu knabon konforme al lia vojo, Kaj eĉ maljuniĝinte li ne dekliniĝos de ĝi.

Instrui o menino no caminho em que deve andar, e até quando envelhecer não se desviará dele.

Riĉulo regas super malriĉuloj, Kaj kiu prunteprenas, tiu estas sklavo de la pruntedoninto.

O rico domina sobre os pobres; e o que toma emprestado é servo do que empresta.

Kiu semas maljustaĵon, tiu rikoltos suferon, Kaj la kano de lia krueleco rompiĝos.

O que semear a perversidade segará males; e a vara da sua indignação falhará.

Bonokululo estos benata; Ĉar li donas el sia pano al malriĉulo.

Quem vê com olhos bondosos será abençoado; porque dá do seu pão ao pobre.

Forpelu blasfemulon, kaj foriros malpaco, Kaj ĉesiĝos malkonsento kaj ofendo.

Lança fora ao escarnecedor, e a contenda se irá; cessarão a rixa e a injúria.

Kiu amas purecon de koro kaj agrable parolas, Al tiu la reĝo estas amiko.

O que ama a pureza do coração, e que tem graça nos seus lábios, terá por seu amigo o rei.

La okuloj de la Eternulo gardas la prudenton; Sed la vortojn de maliculo Li renversas.

Os olhos do Senhor preservam o que tem conhecimento; mas ele transtorna as palavras do prevaricador.

Mallaborulo diras: Leono estas ekstere, Mi povus esti mortigita meze de la strato.

Diz o preguiçoso: um leão está lá fora; serei morto no meio das ruas.

La buŝo de malĉastulino estas profunda foso; Kiun la Eternulo koleras, tiu tien enfalas.

Cova profunda é a boca da adúltera; aquele contra quem o Senhor está irado cairá nela.

Malsaĝeco forte sidas en la koro de knabo; Sed vergo punanta ĝin elpelas el ĝi.

A estultícia está ligada ao coração do menino; mas a vara da correção a afugentará dele.

Kiu premas malriĉulon, por pligrandigi sian riĉecon, Tiu donas al riĉulo, por ke li malriĉiĝu.

O que para aumentar o seu lucro oprime o pobre, e dá ao rico, certamente chegará à: penuria.

Klinu vian orelon kaj aŭskultu vortojn de saĝuloj, Kaj direktu vian koron al mia instruo;

Inclina o teu ouvido e ouve as palavras dos sábios, e aplica o teu coração ao meu conhecimento.

Ĉar ili estos agrablaj, se vi gardos ilin en via interno; Ili estos ĉiuj pretaj sur viaj lipoj.

Porque será coisa suave, se os guardares no teu peito, se estiverem todos eles prontos nos teus lábios.

Ke al la Eternulo estu via fido, Tion mi instruis al vi hodiaŭ.

Para que a tua confiança esteja no senhor, a ti tos fiz saber hoje, sim, a ti mesmo.

Ĉu mi ne skribis al vi tion trifoje Kun konsiloj kaj scio,

Porventura não te escrevi excelentes coisas acerca dos conselhos e do conhecimento,

Por sciigi al vi la ĝustecon de la paroloj de vero, Por ke vi transdonu la parolojn de vero al tiuj, kiuj vin sendis?

para te fazer saber a certeza das palavras de verdade, para que possas responder com palavras de verdade aos que te enviarem?

Ne prirabu malriĉulon, pro tio, ke li estas malriĉa; Kaj ne premu senhavulon ĉe la pordego;

Não roubes ao pobre, porque é pobre; nem oprimas ao aflito na porta;

Ĉar la Eternulo defendos ilian aferon Kaj dispremos iliajn premantojn.

porque o Senhor defenderá a sua causa em juízo, e aos que os roubam lhes tirará a vida.

Ne amikiĝu kun homo kolerema, Kaj ne komunikiĝu kun homo flamiĝema;

Não faças amizade com o iracundo; nem andes com o homem colérico;

Ke vi ne lernu lian vojon Kaj ne ricevu reton por via animo.

para que não aprendas as suas veredas, e tomes um laço para a tua alma.

Ne estu inter tiuj, kiuj firmigas per mano, Kiuj garantias por ŝuldoj.

Não estejas entre os que se comprometem, que ficam por fiadores de dívidas.

Se vi ne havos per kio pagi, Oni ja prenos vian litaĵon de sub vi.

Se não tens com que pagar, por que tirariam a tua cama de debaixo de ti?

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kiujn faris viaj patroj.

Não removas os limites antigos que teus pais fixaram.

Se vi vidas homon lertan en sia profesio, li staros antaŭ reĝoj; Li ne staros antaŭ maleminentuloj.

Vês um homem hábil na sua obrar? Esse perante reis assistirá; e não assistirá perante homens obscuros.