Proverbs 23

Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;

Quando ti siedi a mensa con un principe, rifletti bene a chi ti sta dinanzi;

Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.

e mettiti un coltello alla gola, se tu sei ingordo.

Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.

Non bramare i suoi bocconi delicati; sono un cibo ingannatore.

Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.

Non t’affannare per diventar ricco, smetti dall’applicarvi la tua intelligenza.

Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.

Vuoi tu fissar lo sguardo su ciò che scompare? Giacché la ricchezza si fa dell’ali, come l’aquila che vola verso il cielo.

Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.

Non mangiare il pane di chi ha l’occhio maligno e non bramare i suoi cibi delicati;

Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.

poiché, nell’intimo suo, egli è calcolatore: "Mangia e bevi!" ti dirà; ma il cuor suo non è con te.

La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.

Vomiterai il boccone che avrai mangiato, e avrai perduto le tue belle parole.

En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.

Non rivolger la parola allo stolto, perché sprezzerà il senno de’ tuoi discorsi.

Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.

Non spostare il termine antico, e non entrare nei campi degli orfani;

Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.

ché il Vindice loro è potente; egli difenderà la causa loro contro di te.

Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.

Applica il tuo cuore all’istruzione, e gli orecchi alle parole della scienza.

Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.

Non risparmiare la correzione al fanciullo; se lo batti con la verga, non ne morrà;

Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol.

lo batterai con la verga, ma libererai l’anima sua dal soggiorno de’ morti.

Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.

Figliuol mio, se il tuo cuore e savio, anche il mio cuore si rallegrerà;

Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.

le viscere mie esulteranno quando le tue labbra diranno cose rette.

Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.

Il tuo cuore non porti invidia ai peccatori, ma perseveri sempre nel timor dell’Eterno;

Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.

poiché c’è un avvenire, e la tua speranza non sarà frustrata.

Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.

Ascolta, figliuol mio, sii savio, e dirigi il cuore per la diritta via.

Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;

Non esser di quelli che son bevitori di vino, che son ghiotti mangiatori di carne;

Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.

ché il beone ed il ghiotto impoveriranno e i dormiglioni n’andran vestiti di cenci.

Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.

Da’ retta a tuo padre che t’ha generato, e non disprezzar tua madre quando sarà vecchia.

Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.

Acquista verità e non la vendere, acquista sapienza, istruzione e intelligenza.

Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.

Il padre del giusto esulta grandemente; chi ha generato un savio, ne avrà gioia.

Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.

Possan tuo padre e tua madre rallegrarsi, e possa gioire colei che t’ha partorito!

Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.

Figliuol mio, dammi il tuo cuore, e gli occhi tuoi prendano piacere nelle mie vie;

Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.

perché la meretrice è una fossa profonda, e la straniera, un pozzo stretto.

Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.

Anch’essa sta in agguato come un ladro, e accresce fra gli uomini il numero de’ traditori.

Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?

Per chi sono gli "ahi"? per chi gli "ahimè"? per chi le liti? per chi i lamenti? per chi le ferite senza ragione? per chi gli occhi rossi?

Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.

Per chi s’indugia a lungo presso il vino, per quei che vanno a gustare il vin drogato.

Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:

Non guardare il vino quando rosseggia, quando scintilla nel calice e va giù così facilmente!

En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.

Alla fine, esso morde come un serpente e punge come un basilisco.

Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.

I tuoi occhi vedranno cose strane, il tuo cuore farà dei discorsi pazzi.

Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.

Sarai come chi giace in mezzo al mare, come chi giace in cima a un albero di nave.

Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.

Dirai: "M’hanno picchiato… e non m’han fatto male; m’hanno percosso… e non me ne sono accorto; quando mi sveglierò?… tornerò a cercarne ancora!"