Proverbs 6

Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

Fiam! ha kezes lettél a te barátodért, *és* kezedet adván, kötelezted magadat másért:

Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.

Szádnak beszédei által estél tőrbe, megfogattattál a te szádnak beszédivel.

Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;

Ezt míveld azért fiam, és mentsd ki magadat, mert a te felebarátodnak kezébe jutottál; eredj, alázd meg magadat, és kényszerítsd felebarátodat.

Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

Még álmot se engedj szemeidnek, se szunnyadást szemöldökidnek,

Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

Szabadítsd ki magadat, mint a zerge a *vadász* kezéből, és mint a madár a madarásznak kezéből.

Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.

Eredj a hangyához, te rest, nézd meg az ő útait, és légy bölcs!

Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

A kinek nincs vezére, igazgatója, vagy ura,

Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.

Nyárban szerzi meg az ő kenyerét, aratáskor gyűjti eledelét.

Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?

Oh te rest, meddig fekszel? mikor kelsz fel a te álmodból?

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Még egy kis álom, még egy kis szunnyadás, még egy kis kéz-összefonás, hogy pihenjek;

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

Így jő el, mint az útonjáró, a te szegénységed, és a te szűkölködésed, mint a paizsos férfiú!

Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,

Haszontalan ember, hamis férfiú, a ki álnok szájjal jár,

Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

A ki hunyorgat szemeivel; lábaival is szól, és ujjaival jelt ád.

Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.

Álnokság van az ő szívében, gonoszt forral minden időben, háborúságot indít.

Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

Annakokáért hirtelen eljő az ő nyomorúsága, gyorsan megrontatik, s nem lesz gyógyulása.

Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

E hat dolgot gyűlöli az Úr, és hét dolog útálat az ő lelkének:

Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,

A kevély szemek, a hazug nyelv, és az ártatlan vért ontó kezek,

Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

Az álnok gondolatokat forraló elme, a gonoszra sietséggel futó lábak,

Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

A hazugságlehelő hamis tanú, és a ki szerez háborúságokat az atyafiak között!

Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.

Őrizd meg, fiam, atyád parancsolatját, és anyád tanítását el ne hagyd.

Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

Kösd azokat szívedre mindenkor, fűzd a nyakadba.

Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.

Valahová mégysz, vezérel téged, mikor aluszol, őriz téged, mikor felserkensz, beszélget te veled.

Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

Mert szövétnek a parancsolat, és a tudomány világosság, és életnek úta a tanító-feddések.

Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.

Hogy a gonosz asszonytól téged megőrizzenek, az idegen asszony nyelvének hizelkedésétől.

Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.

Ne kivánd az ő szépségét szivedben, és meg ne fogjon téged szemöldökeivel;

Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

Mert a parázna asszony miatt *jut az ember* egy darab kenyérre, és *más* férfi felesége drága életet vadász!

Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

Vehet-é valaki tüzet az ő kebelébe, hogy ruhái meg ne égnének?

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

Vagy járhat-é valaki elevenszénen, hogy lábai meg ne égnének?

Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.

Így van, valaki bemegy felebarátjának feleségéhez, nem marad büntetlen, valaki illeti azt!

Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

Nem útálják meg a lopót, ha lop az ő kivánságának betöltésére, mikor éhezik;

Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

És ha rajta kapatik, hétannyit kell adnia, az ő házának minden marháját érette adhatja;

Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

A ki pedig asszonynyal paráználkodik, bolond; a ki magát el akarja veszteni, az cselekszi ezt!

Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;

Vereséget és gyalázatot nyer, és az ő gyalázatja el nem töröltetik.

Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.

Mert a féltékenység a férfiú haragja, és nem cselekszik kegyelmességgel a bosszúállásnak napján.

Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.

Nem gondol semmi váltsággal, nem nyugszik meg rajta, még ha nagy sok ajándékot adsz is néki.