Proverbs 8

Ĉu ne vokas la saĝo? Kaj ĉu la prudento ne aŭdigas sian voĉon?

La sagesse ne crie-t-elle pas? L'intelligence n'élève-t-elle pas sa voix?

Ĝi staras sur la pinto de altaĵoj, Apud la vojo, ĉe la vojkruĉiĝoj.

C'est au sommet des hauteurs près de la route, C'est à la croisée des chemins qu'elle se place;

Apud la pordegoj, ĉe la eniro en la urbon, Ĉe la eniro tra la pordoj, ĝi kantas:

A côté des portes, à l'entrée de la ville, A l'intérieur des portes, elle fait entendre ses cris:

Al vi, ho viroj, mi vokas; Kaj mia voĉo sin turnas al la homoj:

Hommes, c'est à vous que je crie, Et ma voix s'adresse aux fils de l'homme.

Komprenu, naivuloj, la prudenton, Kaj sensprituloj prenu en la koron.

Stupides, apprenez le discernement; Insensés, apprenez l'intelligence.

Aŭskultu, ĉar mi parolos gravaĵon, Kaj ĝustaĵo eliros el mia buŝo.

Ecoutez, car j'ai de grandes choses à dire, Et mes lèvres s'ouvrent pour enseigner ce qui est droit.

Ĉar mia lango parolos veron, Kaj malpiaĵon abomenas miaj lipoj.

Car ma bouche proclame la vérité, Et mes lèvres ont en horreur le mensonge;

Justaj estas ĉiuj paroloj de mia buŝo; Ili ne enhavas falson kaj malicon.

Toutes les paroles de ma bouche sont justes, Elles n'ont rien de faux ni de détourné;

Ĉiuj ili estas ĝustaj por tiu, kiu ilin komprenas, Kaj justaj por tiuj, kiuj akiris scion.

Toutes sont claires pour celui qui est intelligent, Et droites pour ceux qui ont trouvé la science.

Prenu mian instruon, kaj ne arĝenton; Kaj la scion ŝatu pli, ol plej puran oron.

Préférez mes instructions à l'argent, Et la science à l'or le plus précieux;

Ĉar saĝo estas pli bona ol multekostaj ŝtonoj; Kaj nenio, kion oni povas deziri, povas esti egala al ĝi.

Car la sagesse vaut mieux que les perles, Elle a plus de valeur que tous les objets de prix.

Mi, saĝo, loĝas kun la prudento, Kaj mi trovas prudentajn konsilojn.

Moi, la sagesse, j'ai pour demeure le discernement, Et je possède la science de la réflexion.

Timo antaŭ la Eternulo malamas malbonon, Fieron, malhumilon, kaj malbonan vojon; Malsinceran buŝon mi malamas.

La crainte de l'Eternel, c'est la haine du mal; L'arrogance et l'orgueil, la voie du mal, Et la bouche perverse, voilà ce que je hais.

De mi venas konsilo kaj bonaranĝo; Mi estas prudento; al mi apartenas forto.

Le conseil et le succès m'appartiennent; Je suis l'intelligence, la force est à moi.

Per mi reĝas la reĝoj, Kaj la estroj donas leĝojn de justeco.

Par moi les rois règnent, Et les princes ordonnent ce qui est juste;

Per mi regas la princoj Kaj la potenculoj kaj ĉiuj juĝantoj sur la tero.

Par moi gouvernent les chefs, Les grands, tous les juges de la terre.

Mi amas miajn amantojn; Kaj miaj serĉantoj min trovos.

J'aime ceux qui m'aiment, Et ceux qui me cherchent me trouvent.

Riĉo kaj gloro estas ĉe mi, Daŭra havo kaj justo.

Avec moi sont la richesse et la gloire, Les biens durables et la justice.

Mia frukto estas pli bona ol oro kaj ol plej pura oro; Kaj la rikolto de mi estas pli bona ol elektita arĝento.

Mon fruit est meilleur que l'or, que l'or pur, Et mon produit est préférable à l'argent.

Laŭ la vojo de vero mi iras, Laŭ la vojstreko de la justo;

Je marche dans le chemin de la justice, Au milieu des sentiers de la droiture,

Por heredigi al miaj amantoj esencan bonon, Kaj plenigi iliajn trezorejojn.

Pour donner des biens à ceux qui m'aiment, Et pour remplir leurs trésors.

La Eternulo min formis en la komenco de Sia vojo, Antaŭ Siaj kreitaĵoj, tre antikve.

L'Eternel m'a créée la première de ses oeuvres, Avant ses oeuvres les plus anciennes.

Antaŭ eterno mi estis firme fondita, en la komenco, Antaŭ la kreo de la tero.

J'ai été établie depuis l'éternité, Dès le commencement, avant l'origine de la terre.

Kiam ankoraŭ ne ekzistis la abismoj, mi estis jam naskita, Kiam ankoraŭ ne ekzistis fontoj, ŝprucigantaj akvon.

Je fus enfantée quand il n'y avait point d'abîmes, Point de sources chargées d'eaux;

Antaŭ ol la montoj estis starigitaj, Antaŭ la altaĵoj mi estis kreita;

Avant que les montagnes soient affermies, Avant que les collines existent, je fus enfantée;

Kiam la tero ankoraŭ ne estis farita, nek la kampoj, Nek la komencaj polveroj de la mondo.

Il n'avait encore fait ni la terre, ni les campagnes, Ni le premier atome de la poussière du monde.

Dum Li firmigis la ĉielojn, mi jam estis tie; Dum Li desegnis limojn sur la supraĵo de la abismo,

Lorsqu'il disposa les cieux, j'étais là; Lorsqu'il traça un cercle à la surface de l'abîme,

Dum Li fortikigis la nubojn supre, Dum Li firmigis la fontojn de la abismo,

Lorsqu'il fixa les nuages en haut, Et que les sources de l'abîme jaillirent avec force,

Dum Li donis Sian leĝon al la maro, Por ke la akvoj ne transpaŝu siajn bordojn, Kaj dum Li difinis la fundamentojn de la tero:

Lorsqu'il donna une limite à la mer, Pour que les eaux n'en franchissent pas les bords, Lorsqu'il posa les fondements de la terre,

Tiam mi estis ĉe Li kiel konstruanto; Mi estis la ĝojo de ĉiuj tagoj, Ludante antaŭ Li ĉiutempe.

J'étais à l'oeuvre auprès de lui, Et je faisais tous les jours ses délices, Jouant sans cesse en sa présence,

Mi ludas sur Lia mondo-tero; Kaj mia ĝojo estas inter la homidoj.

Jouant sur le globe de sa terre, Et trouvant mon bonheur parmi les fils de l'homme.

Kaj nun, infanoj, aŭskultu min; Kaj feliĉaj estos tiuj, kiuj iras laŭ miaj vojoj.

Et maintenant, mes fils, écoutez-moi, Et heureux ceux qui observent mes voies!

Aŭskultu instruon kaj saĝiĝu, Kaj ne forĵetu ĝin.

Ecoutez l'instruction, pour devenir sages, Ne la rejetez pas.

Feliĉa estas la homo, kiu min aŭskultas, Kiu maldormas ĉiutage ĉe miaj pordoj, Kiu staras garde ĉe la fostoj de miaj pordegoj.

Heureux l'homme qui m'écoute, Qui veille chaque jour à mes portes, Et qui en garde les poteaux!

Ĉar kiu min trovis, tiu trovis vivon, Kaj akiros favoron de la Eternulo.

Car celui qui me trouve a trouvé la vie, Et il obtient la faveur de l'Eternel.

Sed kiu maltrafas min, tiu difektas sian animon; Ĉiuj, kiuj min malamas, amas la morton.

Mais celui qui pèche contre moi nuit à son âme; Tous ceux qui me haïssent aiment la mort.