Proverbs 6

Mia filo! se vi garantiis por via proksimulo Kaj donis vian manon por aliulo,

Сине мой, ако си станал поръчител за ближния си, или си дал гаранция за някой чужд,

Tiam vi enretiĝis per la vortoj de via buŝo, Kaptiĝis per la vortoj de via buŝo.

впримчил си се с думите на устата си, уловил си се с думите на устата си,

Tiam, mia filo, agu tiel kaj saviĝu, Ĉar vi falis en la mano de via proksimulo: Iru, vigliĝu, kaj petegu vian proksimulon;

тогава, сине мой, направи това и се избави, тъй като си паднал в ръката на ближния си — иди, втурни се и настоявай пред ближния си,

Ne lasu viajn okulojn dormi Kaj viajn palpebrojn dormeti;

не давай сън на очите си, нито дрямка на клепачите си,

Savu vin, kiel gazelo, el la mano, Kaj kiel birdo el la mano de la birdokaptisto.

избави се като сърна от ръката на ловеца и като птица от ръката на птицеловеца.

Iru al la formiko, vi maldiligentulo; Rigardu ĝian agadon, kaj saĝiĝu.

Иди при мравката, ленивецо, виж пътищата й и стани мъдър.

Kvankam ĝi ne havas estron, Nek kontrolanton, nek reganton,

Тя, без да има началник, надзирател или управител,

Ĝi pretigas en la somero sian panon, Ĝi kolektas dum la rikolto sian manĝon.

приготвя хляба си през лятото, събира храната си в жетва.

Ĝis kiam, maldiligentulo, vi kuŝos? Kiam vi leviĝos de via dormo?

Докога ще лежиш, ленивецо? Кога ще станеш от съня си?

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

Малко спане, малко дрямка, малко сгъване на ръце за сън,

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.

и беднотията ти ще дойде като разбойник и нуждата ти — като въоръжен мъж.

Homo sentaŭga, homo malbonfarema, Iras kun buŝo malica,

Негоден човек, нечестив човек е онзи, който ходи с лъжлива уста,

Donas signojn per la okuloj, aludas per siaj piedoj, Komprenigas per siaj fingroj;

намига с очите си, дава знаци с краката си, сочи с пръстите си.

Perverseco estas en lia koro, li intencas malbonon; En ĉiu tempo li semas malpacon.

Измами са в сърцето му, крои зло по всяко време, сее раздори,

Tial subite venos lia pereo; Li estos rompita subite, kaj neniu lin sanigos.

затова гибелта му ще дойде внезапно, изведнъж ще се съкруши, и то без изцеление.

Jen estas ses aferoj, kiujn la Eternulo malamas, Kaj sep, kiujn Li abomenegas.

Шест неща мрази ГОСПОД, и дори седем са мерзост за душата Му:

Arogantaj okuloj, mensogema lango, Kaj manoj, kiuj verŝas senkulpan sangon,

надменни очи, лъжлив език и ръце, които проливат невинна кръв,

Koro, kiu preparas malbonfarajn intencojn, Piedoj, kiuj rapidas kuri al malbono,

сърце, което крои зли планове, крака, които бързо тичат към зло,

Falsa atestanto, kiu elspiras mensogojn; Kaj tiu, kiu semas malpacon inter fratoj.

лъжесвидетел, който говори лъжа, и такъв, който сее раздори между братя.

Konservu, mia filo, la ordonon de via patro, Kaj ne forĵetu la instruon de via patrino.

Сине мой, пази заповедта на баща си и не отхвърляй закона на майка си.

Ligu ilin por ĉiam al via koro, Volvu ilin sur vian kolon.

Вържи ги завинаги за сърцето си, увий ги около шията си.

Kiam vi iros, ili gvidos vin; Kiam vi kuŝiĝos, ili vin gardos; Kaj kiam vi vekiĝos, ili parolos kun vi.

Когато ходиш, ще те води, когато спиш, ще те пази, когато се събудиш, ще разговаря с теб.

Ĉar moralordono estas lumingo, kaj instruo estas lumo, Kaj edifaj predikoj estas vojo de vivo,

Защото заповедта е светилник и законът — светлина, и поучителните изобличения са път на живот,

Por gardi vin kontraŭ malbona virino, Kontraŭ glata lango de fremdulino.

за да те пазят от злата жена, от ласкателния език на чужденката.

Ne deziregu en via koro ŝian belecon, Kaj ne kaptiĝu per ŝiaj palpebroj.

Не пожелавай красотата й в сърцето си и да не те улови с миглите си,

Ĉar la kosto de publikulino estas nur unu pano; Sed fremda edzino forkaptas la grandvaloran animon.

защото заради блудна жена човек изпада до парче хляб и жена на друг мъж лови скъпоценната душа.

Ĉu iu povas teni fajron en sia sino tiel, Ke liaj vestoj ne brulu?

Може ли някой да вземе огън в пазвата си и дрехите му да не изгорят?

Ĉu iu povas marŝi sur ardantaj karboj, Ne bruligante siajn piedojn?

Може ли някой да ходи по разпалени въглища и краката му да не обгорят?

Tiel ankaŭ estas kun tiu, kiu venas al la edzino de sia proksimulo; Neniu, kiu ŝin ektuŝas, restas sen puno.

Така е и с онзи, който влиза при жената на ближния си — който се докосне до нея, няма да бъде невинен.

Oni ne faras grandan honton al ŝtelanto, Se li ŝtelas por sin satigi, kiam li malsatas;

Крадецът не бива презиран, ако краде, за да насити душата си, когато е гладен,

Kaj kiam oni lin kaptas, li pagas sepoble; La tutan havon de sia domo li fordonas.

но ако бъде уловен, трябва да възстанови седмократно, трябва да даде целия имот на къщата си.

Sed kiu adultas kun virino, tiu estas sensaĝa; Tiu, kiu faras tion, pereigas sian animon;

Онзи, който прелюбодейства с жена, е лишен от ум. Който прави това, погубва собствената си душа.

Batojn kaj malhonoron li ricevas, Kaj lia honto ne elviŝiĝas;

Рани и срам ще намери и позорът му няма да се изличи,

Ĉar furiozas la ĵaluzo de la edzo; Kaj li ne indulgas en la tempo de la venĝo.

защото ревността събужда яростта на мъжа и той няма да пожали в деня на отмъщението.

Li rigardas nenian kompenson, Kaj li ne akceptas, se vi volas eĉ multe donaci.

Няма да приеме никакъв откуп и няма да се умилостиви, ако и да умножаваш даровете.