Proverbs 23

Když sedneš k jídlu se pánem, pilně šetř, co jest před tebou.

Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;

Jinak vrazil bys nůž do hrdla svého, byl-li bys lakotný.

Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.

Nežádej lahůdek jeho, nebo jsou pokrm oklamavatelný.

Nie pragnij łakoci jego ; bo są pokarmem obłudnym.

Neusiluj, abys zbohatl; od opatrnosti své přestaň.

Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.

K bohatství-liž bys obrátil oči své? Poněvadž v náhle mizí; nebo sobě zdělalo křídla podobná orličím, a zaletuje k nebi.

I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.

Nejez chleba člověka závistivého, a nežádej lahůdek jeho.

Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.

Nebo jak on sobě tebe váží v mysli své, tak ty pokrmu toho. Díť: Jez a pí, ale srdce jeho není s tebou.

Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.

Skyvu svou, kterouž jsi snědl, vyvrátíš, a zmaříš slova svá utěšená.

Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.

Před bláznem nemluv, nebo pohrdne opatrností řečí tvých.

Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.

Nepřenášej mezníku starodávního, a na pole sirotků nevcházej.

Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.

Silnýť jest zajisté ochránce jejich; onť povede při jejich proti tobě.

Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.

Zaveď k učení mysl svou, a uši své k řečem umění.

Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.

Neodjímej od mladého kázně; nebo umrskáš-li jej metlou, neumřeť.

Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.

Ty metlou jej mrskávej, a tak duši jeho z pekla vytrhneš.

Ty go bij rózgą, a duszę jego z piekła wyrwiesz.

Synu můj, bude-li moudré srdce tvé, veseliti se bude srdce mé všelijak ve mně;

Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;

A plésati budou ledví má, když mluviti budou rtové tvoji pravé věci.

I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.

Nechť nezávidí srdce tvé hříšníku, ale raději choď v bázni Hospodinově celý den.

Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;

Nebo poněvadž jest odplata, naděje tvá nebude podťata.

Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.

Slyš ty, synu můj, a buď moudrý, a naprav na cestu srdce své.

Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.

Nebývej mezi pijány vína, ani mezi žráči masa.

Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;

Nebo opilec a žráč zchudne, a ospánlivost v hadry obláčí.

Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.

Poslouchej otce svého, kterýž tě zplodil, aniž pohrdej matkou svou, když se zstará.

Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.

Pravdy nabuď, a neprodávej jí, též moudrosti, umění a rozumnosti.

Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.

Náramně bývá potěšen otec spravedlivého, a ten, kdož zplodil moudrého, veselí se z něho.

Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.

Nechať se tedy veselí otec tvůj a matka tvá, a ať pléše rodička tvá.

Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.

Dej mi, synu můj, srdce své, a oči tvé cest mých ať ostříhají.

Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.

Nebo nevěstka jest jáma hluboká, a studnice těsná žena cizí.

Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.

Onať také jako loupežník úklady činí, a zoufalce na světě rozmnožuje.

Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.

Komu běda? komu ouvech? komu svady? komu křik? komu rány darmo? komu červenost očí?

Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?

Těm, kteříž se zdržují na víně; těm, kteříž chodí, aby vyhledali strojené víno.

Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.

Nehleď na víno rdící se, že vydává v koflíku záři svou, a přímo vyskakuje.

Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.

Naposledy jako had uštípne, a jako štír ušťkne.

Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;

Oči tvé hleděti budou na cizí, a srdce tvé mluviti bude převrácené věci,

Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;

A budeš jako ten, kterýž spí u prostřed moře, a jako ten, kterýž spí na vrchu sloupu bárky.

I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;

Díš: Zbili mne, a nestonal jsem, tloukli mne, a nečil jsem; když procítím, dám se zase v to.

Rzeczesz:Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.