Esther 1

亚哈随鲁作王，从印度直到古实，统管一百二十七省。

in diebus Asueri qui regnavit ab India usque Aethiopiam super centum viginti septem provincias

亚哈随鲁王在书珊城的宫登基；

quando sedit in solio regni sui Susa civitas regni eius exordium fuit

在位第三年，为他一切首领臣仆设摆筵席，有波斯和玛代的权贵，就是各省的贵冑与首领，在他面前。

tertio igitur anno imperii sui fecit grande convivium cunctis principibus et pueris suis fortissimis Persarum et Medorum inclitis et praefectis provinciarum coram se

他把他荣耀之国的丰富和他美好威严的尊贵给他们看了许多日，就是一百八十日。

ut ostenderet divitias gloriae regni sui ac magnitudinem atque iactantiam potentiae suae multo tempore centum videlicet et octoginta diebus

这日子满了，又为所有住书珊城的大小人民在御园的院子里设摆筵席七日。

cumque implerentur dies convivii invitavit omnem populum qui inventus est Susis a maximo usque ad minimum et septem diebus iussit convivium praeparari in vestibulo horti et nemoris quod regio cultu et manu consitum erat

有白色、绿色、蓝色的帐子，用细麻绳、紫色绳从银环内系在白玉石柱上；有金银的床榻摆在红、白、黄、黑玉石铺的石地上。

et pendebant ex omni parte tentoria aerii coloris et carpasini et hyacinthini sustentata funibus byssinis atque purpureis qui eburneis circulis inserti erant et columnis marmoreis fulciebantur lectuli quoque aurei et argentei super pavimentum zmaragdino et pario stratum lapide dispositi erant quod mira varietate pictura decorabat

用金器皿赐酒，器皿各有不同。御酒甚多，足显王的厚意。

bibebant autem qui invitati erant aureis poculis et aliis atque aliis vasis cibi inferebantur vinum quoque ut magnificentia regia dignum erat abundans et praecipuum ponebatur

喝酒有例，不准勉强人，因王吩咐宫里的一切臣宰，让人各随己意。

nec erat qui nolentes cogeret ad bibendum sed sic rex statuerat praeponens mensis singulos de principibus suis ut sumeret unusquisque quod vellet

王后瓦实提在亚哈随鲁王的宫内也为妇女设摆筵席。

Vasthi quoque regina fecit convivium feminarum in palatio ubi rex Asuerus manere consueverat

第七日，亚哈随鲁王饮酒，心中快乐，就吩咐在他面前侍立的七个太监米户幔、比斯他、哈波拿、比革他、亚拔他、西达、甲迦，

itaque die septimo cum rex esset hilarior et post nimiam potionem incaluisset mero praecepit Mauman et Bazatha et Arbona et Bagatha et Abgatha et Zarath et Charchas septem eunuchis qui in conspectu eius ministrabant

请王后瓦实提头戴王后的冠冕到王面前，使各等臣民看她的美貌，因为她容貌甚美。

ut introducerent reginam Vasthi coram rege posito super caput eius diademate et ostenderet cunctis populis et principibus illius pulchritudinem erat enim pulchra valde

王后瓦实提却不肯遵太监所传的王命而来，所以王甚发怒，心如火烧。

quae rennuit et ad regis imperium quod per eunuchos mandaverat venire contempsit unde iratus rex et nimio furore succensus

那时，在王左右常见王面、国中坐高位的，有波斯和米底亚的七个大臣，就是甲示拿、示达、押玛他、他施斯、米力、玛西拿、米母干，都是达时务的明哲人。按王的常规，办事必先询问知例明法的人。王问他们说：

interrogavit sapientes qui ex more regio semper ei aderant et illorum faciebat cuncta consilio scientium leges ac iura maiorum

并入上一节

erant autem primi et proximi Charsena et Sethar et Admatha et Tharsis et Mares et Marsana et Mamucha septem duces Persarum atque Medorum qui videbant faciem regis et primi post eum residere soliti erant

「王后瓦实提不遵太监所传的王命，照例应当怎样办理呢？」

cui sententiae Vasthi regina subiaceret quae Asueri regis imperium quod per eunuchos mandaverat facere noluisset

米母干在王和众首领面前回答说：「王后瓦实提这事，不但得罪王，并且有害于王各省的臣民；

responditque Mamuchan audiente rege atque principibus non solum regem laesit regina Vasthi sed omnes principes et populos qui sunt in cunctis provinciis regis Asueri

因为王后这事必传到众妇人的耳中，说：『亚哈随鲁王吩咐王后瓦实提到王面前，她却不来』，她们就藐视自己的丈夫。

egredietur enim sermo reginae ad omnes mulieres ut contemnant viros suos et dicant rex Asuerus iussit ut regina Vasthi intraret ad eum et illa noluit

今日波斯和玛代的众夫人听见王后这事，必向王的大臣照样行；从此必大开藐视和忿怒之端。

atque hoc exemplo omnes principum coniuges Persarum atque Medorum parvipendent imperia maritorum unde regis iusta est indignatio

王若以为美，就降旨写在波斯和玛代人的例中，永不更改，不准瓦实提再到王面前，将她王后的位分赐给比她还好的人。

et si tibi placet egrediatur edictum a facie tua et scribatur iuxta legem Persarum atque Medorum quam praeteriri inlicitum est ut nequaquam ultra Vasthi ingrediatur ad regem sed regnum illius altera quae melior illa est accipiat

所降的旨意传遍通国（国度本来广大），所有的妇人，无论丈夫贵贱都必尊敬他。」

et hoc in omne quod latissimum est provinciarum tuarum divulgetur imperium et cunctae uxores tam maiorum quam minorum deferant maritis suis

王和众首领都以米母干的话为美，王就照这话去行，

placuit consilium eius regi et principibus fecitque rex iuxta consultum Mamuchan

发诏书，用各省的文字、各族的方言通知各省，使为丈夫的在家中作主，各说本地的方言。

et misit epistulas ad universas provincias regni sui ut quaeque gens audire et legere poterat diversis linguis et litteris esse viros principes ac maiores in domibus suis et hoc per cunctos populos divulgari