Daniel 5

伯沙撒王为他的一千大臣设摆盛筵，与这一千人对面饮酒。

Balthasar rex fecit grande convivium optimatibus suis mille et unusquisque secundum suam bibebat aetatem

伯沙撒欢饮之间，吩咐人将他父（或译：祖；下同）尼布甲尼撒从耶路撒冷殿中所掠的金银器皿拿来，王与大臣、皇后、妃嫔好用这器皿饮酒。

praecepit ergo iam temulentus ut adferrentur vasa aurea et argentea quae asportaverat Nabuchodonosor pater eius de templo quod fuit in Hierusalem ut biberent in eis rex et optimates eius uxoresque eius et concubinae

于是他们把耶路撒冷　神殿库房中所掠的金器皿拿来，王和大臣、皇后、妃嫔就用这器皿饮酒。

tunc adlata sunt vasa aurea quae asportaverat de templo quod fuerat in Hierusalem et biberunt in eis rex et optimates eius uxores et concubinae illius

他们饮酒，讚美金、银、铜、铁、木、石所造的神。

bibebant vinum et laudabant deos suos aureos et argenteos et aereos ferreos ligneosque et lapideos

当时，忽有人的指头显出，在王宫与灯台相对的粉墙上写字。王看见写字的指头

in eadem hora apparuerunt digiti quasi manus hominis scribentis contra candelabrum in superficie parietis aulae regiae et rex aspiciebat articulos manus scribentis

就变了脸色，心意惊惶，腰骨好像脱节，双膝彼此相碰，

tunc regis facies commutata est et cogitationes eius conturbabant eum et conpages renum eius solvebantur et genua eius ad se invicem conlidebantur

大声吩咐将用法术的和迦勒底人并观兆的领进来，对巴比伦的哲士说，谁能读这文字，把讲解告诉我，他必身穿紫袍，项带金鍊，在我国中位列第三。

exclamavit itaque rex fortiter ut introducerent magos Chaldeos et aruspices et proloquens rex ait sapientibus Babylonis quicumque legerit scripturam hanc et interpretationem eius manifestam mihi fecerit purpura vestietur et torquem auream habebit in collo et tertius in regno meo erit

于是王的一切哲士都进来，却不能读那文字，也不能把讲解告诉王。

tunc ingressi omnes sapientes regis non potuerunt nec scripturam legere nec interpretationem indicare regi

伯沙撒王就甚惊惶，脸色改变，他的大臣也都惊奇。

unde rex Balthasar satis conturbatus est et vultus illius inmutatus est sed et optimates eius turbabantur

太后（或译：皇后；下同）因王和他大臣所说的话，就进入宴宫，说：「愿王万岁！你心意不要惊惶，脸面不要变色。

regina autem pro re quae acciderat regi et optimatibus eius domum convivii ingressa est et proloquens ait rex in aeternum vive non te conturbent cogitationes tuae neque facies tua inmutetur

在你国中有一人，他里头有圣神的灵，你父在世的日子，这人心中光明，又有聪明智慧，好像神的智慧。你父尼布甲尼撒王，就是王的父，立他为术士、用法术的，和迦勒底人，并观兆的领袖。

est vir in regno tuo qui spiritum deorum sanctorum habet in se et in diebus patris tui scientia et sapientia inventae sunt in eo nam et rex Nabuchodonosor pater tuus principem magorum incantatorum Chaldeorum et aruspicum constituit eum pater inquam tuus o rex

在他里头有美好的灵性，又有知识聪明，能圆梦，释谜语，解疑惑。这人名叫但以理，尼布甲尼撒王又称他为伯提沙撒，现在可以召他来，他必解明这意思。」

quia spiritus amplior et prudentia intellegentiaque interpretatio somniorum et ostensio secretorum ac solutio ligatorum inventae sunt in eo hoc est in Danihelo cui rex posuit nomen Balthasar nunc itaque Danihel vocetur et interpretationem narrabit

但以理就被领到王前。王问但以理说：「你是被掳之犹大人中的但以理吗？就是我父王从犹大掳来的吗？

igitur introductus est Danihel coram rege ad quem praefatus rex ait tu es Danihel de filiis captivitatis Iudae quam adduxit rex pater meus de Iudaea

我听说你里头有神的灵，心中光明，又有聪明和美好的智慧。

audivi de te quoniam spiritum deorum habeas et scientia intellegentiaque ac sapientia ampliores inventae sint in te

现在哲士和用法术的都领到我面前，为叫他们读这文字，把讲解告诉我，无奈他们都不能把讲解说出来。

et nunc introgressi sunt in conspectu meo sapientes magi ut scripturam hanc legerent et interpretationem eius indicarent mihi et nequiverunt sensum sermonis huius edicere

我听说你善于讲解，能解疑惑；现在你若能读这文字，把讲解告诉我，就必身穿紫袍，项戴金鍊，在我国中位列第三。」

porro ego audivi de te quod possis obscura interpretari et ligata dissolvere si ergo vales scripturam legere et interpretationem indicare mihi purpura vestieris et torquem auream circa collum tuum habebis et tertius in regno meo princeps eris

但以理在王面前回答说：「你的赠品可以归你自己，你的赏赐可以归给别人；我却要为王读这文字，把讲解告诉王。

ad quae respondens Danihel ait coram rege munera tua sint tibi et dona domus tuae alteri da scripturam autem legam tibi rex et interpretationem eius ostendam tibi

王啊，至高的　神曾将国位、大权、荣耀、威严赐与你父尼布甲尼撒；

o rex Deus altissimus regnum et magnificentiam gloriam et honorem dedit Nabuchodonosor patri tuo

因　神所赐他的大权，各方、各国、各族的人都在他面前战兢恐惧。他可以随意生杀，随意升降。

et propter magnificentiam quam dederat ei universi populi tribus et linguae tremebant et metuebant eum quos volebat interficiebat et quos volebat percutiebat quos volebat exaltabat et quos volebat humiliabat

但他心高气傲，灵也刚愎，甚至行事狂傲，就被革去王位，夺去荣耀。

quando autem elevatum est cor eius et spiritus illius obfirmatus est ad superbiam depositus est de solio regni sui et gloria eius ablata est

他被赶出离开世人，他的心变如兽心，与野驴同居，吃草如牛，身被天露滴湿，等他知道至高的　神在人的国中掌权，凭自己的意旨立人治国。

et a filiis hominum eiectus est sed et cor eius cum bestiis positum est et cum onagris erat habitatio eius faenum quoque ut bos comedebat et rore caeli corpus eius infectum est donec cognosceret quod potestatem habeat Altissimus in regno hominum et quemcumque voluerit suscitabit super illud

伯沙撒啊，你是他的儿子（或译：孙子），你虽知道这一切，你心仍不自卑，

tu quoque filius eius Balthasar non humiliasti cor tuum cum scires haec omnia

竟向天上的主自高，使人将他殿中的器皿拿到你面前，你和大臣、皇后、妃嫔用这器皿饮酒。你又讚美那不能看、不能听、无知无识、金、银、铜、铁、木、石所造的神，却没有将荣耀归与那手中有你气息，管理你一切行动的　神。

sed adversum Dominatorem caeli elevatus es et vasa domus eius adlata sunt coram te et tu et optimates tui et uxores tuae et concubinae vinum bibistis in eis deos quoque argenteos et aureos et aereos ferreos ligneosque et lapideos qui non vident neque audiunt neque sentiunt laudasti porro Deum qui habet flatum tuum in manu sua et omnes vias tuas non glorificasti

因此从　神那里显出指头来写这文字。

idcirco ab eo missus est articulus manus quae scripsit hoc quod exaratum est

「所写的文字是：『弥尼，弥尼，提客勒，乌法珥新。』

haec est autem scriptura quae digesta est mane thecel fares

讲解是这样：弥尼，就是　神已经数算你国的年日到此完毕。

et haec interpretatio sermonis mane numeravit Deus regnum tuum et conplevit illud

提客勒，就是你被称在天平里，显出你的亏欠。

thecel adpensum est in statera et inventus es minus habens

毗勒斯（与乌法珥新同义），就是你的国分裂，归与玛代人和波斯人。」

fares divisum est regnum tuum et datum est Medis et Persis

伯沙撒下令，人就把紫袍给但以理穿上，把金鍊给他戴在颈项上，又传令使他在国中位列第三。

tunc iubente rege indutus est Danihel purpura et circumdata est torques aurea collo eius et praedicatum est de eo quod haberet potestatem tertius in regno

当夜，迦勒底王伯沙撒被杀。

eadem nocte interfectus est Balthasar rex Chaldeus

玛代人大利乌年六十二岁，取了迦勒底国。

et Darius Medus successit in regnum annos natus sexaginta duo