Acts 7

大祭司就说:这些事果然有吗?
dixit autem princeps sacerdotum si haec ita se habent
司提反说:诸位父兄请听!当日我们的祖宗亚伯拉罕在美索不达米亚还未住哈兰的时候,荣耀的 神向他显现,
qui ait viri fratres et patres audite Deus gloriae apparuit patri nostro Abraham cum esset in Mesopotamiam priusquam moraretur in Charram
对他说:你要离开本地和亲族,往我所要指示你的地方去。
et dixit ad illum exi de terra tua et de cognatione tua et veni in terram quam tibi monstravero
他就离开迦勒底人之地,住在哈兰。他父亲死了以后, 神使他从那里搬到你们现在所住之地。
tunc exiit de terra Chaldeorum et habitavit in Charram et inde postquam mortuus est pater eius transtulit illum in terram istam in qua nunc vos habitatis
在这地方, 神并没有给他产业,连立足之地也没有给他;但应许要将这地赐给他和他的后裔为业;那时他还没有儿子。
et non dedit illi hereditatem in ea nec passum pedis et repromisit dare illi eam in possessionem et semini eius post ipsum cum non haberet filium
 神说:他的后裔必寄居外邦,那里的人要叫他们作奴仆,苦待他们四百年。
locutus est autem Deus quia erit semen eius accola in terra aliena et servituti eos subicient et male tractabunt eos annis quadringentis
 神又说:使他们作奴仆的那国,我要惩罚。以后他们要出来,在这地方事奉我。
et gentem cui servierint iudicabo ego dixit Deus et post haec exibunt et deservient mihi in loco isto
 神又赐他割礼的约。于是亚伯拉罕生了以撒,第八日给他行了割礼。以撒生雅各,雅各生十二位先祖。
et dedit illi testamentum circumcisionis et sic genuit Isaac et circumcidit eum die octava et Isaac Iacob et Iacob duodecim patriarchas
先祖嫉妒约瑟,把他卖到埃及去; 神却与他同在,
et patriarchae aemulantes Ioseph vendiderunt in Aegyptum et erat Deus cum eo
救他脱离一切苦难,又使他在埃及王法老面前得恩典,有智慧。法老就派他作埃及国的宰相兼管全家。
et eripuit eum ex omnibus tribulationibus eius et dedit ei gratiam et sapientiam in conspectu Pharaonis regis Aegypti et constituit eum praepositum super Aegyptum et super omnem domum suam
后来埃及和迦南全地遭遇饥荒,大受艰难,我们的祖宗就绝了粮。
venit autem fames in universam Aegyptum et Chanaan et tribulatio magna et non inveniebant cibos patres nostri
雅各听见在埃及有粮,就打发我们的祖宗初次往那里去。
cum audisset autem Iacob esse frumentum in Aegypto misit patres nostros primum
第二次约瑟与弟兄们相认,他的亲族也被法老知道了。
et in secundo cognitus est Ioseph a fratribus suis et manifestatum est Pharaoni genus eius
约瑟就打发弟兄请父亲雅各和全家七十五个人都来。
mittens autem Ioseph accersivit Iacob patrem suum et omnem cognationem in animabus septuaginta quinque
于是雅各下了埃及,后来他和我们的祖宗都死在那里;
et descendit Iacob in Aegyptum et defunctus est ipse et patres nostri
又被带到示剑,葬于亚伯拉罕在示剑用银子从哈抹子孙买来的坟墓里。
et translati sunt in Sychem et positi sunt in sepulchro quod emit Abraham pretio argenti a filiis Emmor filii Sychem
及至 神应许亚伯拉罕的日期将到,以色列民在埃及兴盛众多,
cum adpropinquaret autem tempus repromissionis quam confessus erat Deus Abrahae crevit populus et multiplicatus est in Aegypto
直到有不晓得约瑟的新王兴起。
quoadusque surrexit rex alius in Aegypto qui non sciebat Ioseph
他用诡计待我们的宗族,苦害我们的祖宗,叫他们丢弃婴孩,使婴孩不能存活。
hic circumveniens genus nostrum adflixit patres ut exponerent infantes suos ne vivificarentur
那时,摩西生下来,俊美非凡,在他父亲家里抚养了三个月。
eodem tempore natus est Moses et fuit gratus Deo qui nutritus est tribus mensibus in domo patris sui
他被丢弃的时候,法老的女儿拾了去,养为自己的儿子。
exposito autem illo sustulit eum filia Pharaonis et enutrivit eum sibi in filium
摩西学了埃及人一切的学问,说话行事都有才能。
et eruditus est Moses omni sapientia Aegyptiorum et erat potens in verbis et in operibus suis
他将到四十岁,心中起意去看望他的弟兄以色列人;
cum autem impleretur ei quadraginta annorum tempus ascendit in cor eius ut visitaret fratres suos filios Israhel
到了那里,见他们一个人受冤屈,就护庇他,为那受欺压的人报仇,打死了那埃及人。
et cum vidisset quendam iniuriam patientem vindicavit illum et fecit ultionem ei qui iniuriam sustinebat percusso Aegyptio
他以为弟兄必明白 神是借他的手搭救他们;他们却不明白。
existimabat autem intellegere fratres quoniam Deus per manum ipsius daret salutem illis at illi non intellexerunt
第二天,遇见两个以色列人争斗,就劝他们和睦,说:你们二位是弟兄,为什么彼此欺负呢?
sequenti vero die apparuit illis litigantibus et reconciliabat eos in pacem dicens viri fratres estis ut quid nocetis alterutrum
那欺负邻舍的把他推开,说:谁立你作我们的首领和审判官呢?
qui autem iniuriam faciebat proximo reppulit eum dicens quis te constituit principem et iudicem super nos
难道你要杀我,像昨天杀那埃及人吗?
numquid interficere me tu vis quemadmodum interfecisti heri Aegyptium
摩西听见这话就逃走了,寄居于米甸;在那里生了两个儿子。
fugit autem Moses in verbo isto et factus est advena in terra Madiam ubi generavit filios duos
过了四十年,在西奈山的旷野,有一位天使从荆棘火焰中向摩西显现。
et expletis annis quadraginta apparuit illi in deserto montis Sina angelus in igne flammae rubi
摩西见了那异象,便觉希奇,正进前观看的时候,有主的声音说:
Moses autem videns admiratus est visum et accedente illo ut consideraret facta est vox Domini
我是你列祖的 神,就是亚伯拉罕的 神,以撒的 神,雅各的 神。摩西战战兢兢,不敢观看。
ego Deus patrum tuorum Deus Abraham et Deus Isaac et Deus Iacob tremefactus autem Moses non audebat considerare
主对他说:把你脚上的鞋脱下来;因为你所站之地是圣地。
dixit autem illi Dominus solve calciamentum pedum tuorum locus enim in quo stas terra sancta est
我的百姓在埃及所受的困苦,我实在看见了,他们悲叹的声音,我也听见了。我下来要救他们。你来!我要差你往埃及去。
videns vidi adflictionem populi mei qui est in Aegypto et gemitum eorum audivi et descendi liberare eos et nunc veni et mittam te in Aegyptum
这摩西就是百姓弃绝说谁立你作我们的首领和审判官的; 神却借那在荆棘中显现之使者的手差派他作首领、作救赎的。
hunc Mosen quem negaverunt dicentes quis te constituit principem et iudicem hunc Deus principem et redemptorem misit cum manu angeli qui apparuit illi in rubo
这人领百姓出来,在埃及,在红海、在旷野,四十年间行了奇事神迹。
hic eduxit illos faciens prodigia et signa in terra Aegypti et in Rubro mari et in deserto annis quadraginta
那曾对以色列人说 神要从你们弟兄中间给你们兴起一位先知像我的,就是这位摩西。
hic est Moses qui dixit filiis Israhel prophetam vobis suscitabit Deus de fratribus vestris tamquam me
这人曾在旷野会中和西奈山上,与那对他说话的天使同在,又与我们的祖宗同在,并且领受活泼的圣言传给我们。
hic est qui fuit in ecclesia in solitudine cum angelo qui loquebatur ei in monte Sina et cum patribus nostris qui accepit verba vitae dare nobis
我们的祖宗不肯听从,反弃绝他,心里归向埃及,
cui noluerunt oboedire patres nostri sed reppulerunt et aversi sunt cordibus suis in Aegyptum
对亚伦说:你且为我们造些神像,在我们前面引路;因为领我们出埃及地的那个摩西,我们不知道他遭了什么事。
dicentes ad Aaron fac nobis deos qui praecedant nos Moses enim hic qui eduxit nos de terra Aegypti nescimus quid factum sit ei
那时,他们造了一个牛犊,又拿祭物献给那像,欢喜自己手中的工作。
et vitulum fecerunt in illis diebus et obtulerunt hostiam simulacro et laetabantur in operibus manuum suarum
 神就转脸不顾,任凭他们事奉天上的日月星辰,正如先知书上所写的说:以色列家啊,你们四十年间在旷野,岂是将牺牲和祭物献给我吗?
convertit autem Deus et tradidit eos servire militiae caeli sicut scriptum est in libro Prophetarum numquid victimas aut hostias obtulistis mihi annis quadraginta in deserto domus Israhel
你们抬著摩洛的帐幕和理番神的星,就是你们所造为要敬拜的像。因此,我要把你们迁到巴比伦外去。
et suscepistis tabernaculum Moloch et sidus dei vestri Rempham figuras quas fecistis adorare eas et transferam vos trans Babylonem
我们的祖宗在旷野,有法柜的帐幕,是 神吩咐摩西叫他照所看见的样式做的。
tabernaculum testimonii fuit patribus nostris in deserto sicut disposuit loquens ad Mosen ut faceret illud secundum formam quam viderat
这帐幕,我们的祖宗相继承受。当 神在他们面前赶出外邦人去的时候,他们同约书亚把帐幕搬进承受为业之地,直存到大卫的日子。
quod et induxerunt suscipientes patres nostri cum Iesu in possessionem gentium quas expulit Deus a facie patrum nostrorum usque in diebus David
大卫在 神面前蒙恩,祈求为雅各的 神预备居所;
qui invenit gratiam ante Deum et petiit ut inveniret tabernaculum Deo Iacob
却是所罗门为 神造成殿宇。
Salomon autem aedificavit illi domum
其实,至高者并不住人手所造的,就如先知所言:
sed non Excelsus in manufactis habitat sicut propheta dicit
主说:天是我的座位,地是我的脚凳;你们要为我造何等的殿宇?那里是我安息的地方呢?
caelum mihi sedis est terra autem scabillum pedum meorum quam domum aedificabitis mihi dicit Dominus aut quis locus requietionis meae est
这一切不都是我手所造的吗?
nonne manus mea fecit haec omnia
你们这硬著颈项、心与耳未受割礼的人,常时抗拒圣灵!你们的祖宗怎样,你们也怎样。
dura cervice et incircumcisi cordibus et auribus vos semper Spiritui Sancto resistitis sicut patres vestri et vos
那一个先知不是你们祖宗逼迫呢?他们也把预先传说那义者要来的人杀了;如今你们又把那义者卖了,杀了。
quem prophetarum non sunt persecuti patres vestri et occiderunt eos qui praenuntiabant de adventu Iusti cuius vos nunc proditores et homicidae fuistis
你们受了天使所传的律法,竟不遵守。
qui accepistis legem in dispositionem angelorum et non custodistis
众人听见这话就极其恼怒,向司提反咬牙切齿。
audientes autem haec dissecabantur cordibus suis et stridebant dentibus in eum
但司提反被圣灵充满,定睛望天,看见 神的荣耀,又看见耶稣站在 神的右边,
cum autem esset plenus Spiritu Sancto intendens in caelum vidit gloriam Dei et Iesum stantem a dextris Dei
就说:我看见天开了,人子站在 神的右边。
et ait ecce video caelos apertos et Filium hominis a dextris stantem Dei
众人大声喊叫,摀著耳朵,齐心拥上前去,
exclamantes autem voce magna continuerunt aures suas et impetum fecerunt unianimiter in eum
把他推到城外,用石头打他。作见证的人把衣裳放在一个少年人名叫扫罗的脚前。
et eicientes eum extra civitatem lapidabant et testes deposuerunt vestimenta sua secus pedes adulescentis qui vocabatur Saulus
他们正用石头打的时候,司提反呼籲主说:求主耶稣接收我的灵魂!
et lapidabant Stephanum invocantem et dicentem Domine Iesu suscipe spiritum meum
又跪下大声喊著说:主啊,不要将这罪归于他们!说了这话,就睡了。扫罗也喜悦他被害。
positis autem genibus clamavit voce magna Domine ne statuas illis hoc peccatum et cum hoc dixisset obdormivit Saulus autem erat consentiens neci eius