II Chronicles 34

约西亚登基的时候年八岁，在耶路撒冷作王三十一年。

octo annorum erat Iosias cum regnare coepisset et triginta et uno annis regnavit in Hierusalem

他行耶和华眼中看为正的事，效法他祖大卫所行的，不偏左右。

fecitque quod erat rectum in conspectu Domini et ambulavit in viis David patris sui non declinavit neque ad dexteram neque ad sinistram

他作王第八年，尚且年幼，就寻求他祖大卫的　神。到了十二年才洁净犹大和耶路撒冷，除掉邱坛、木偶、雕刻的像，和铸造的像。

octavo autem anno regni sui cum adhuc esset puer coepit quaerere Deum patris sui David et duodecimo anno postquam coeperat mundavit Iudam et Hierusalem ab excelsis et lucis simulacrisque et sculptilibus

众人在他面前拆毁巴力的坛，砍断坛上高高的日像，又把木偶和雕刻的像，并铸造的像打碎成灰，撒在祭偶像人的坟上，

destruxeruntque coram eo aras Baalim et simulacra quae superposita fuerant demoliti sunt lucos etiam et sculptilia succidit atque comminuit et super tumulos eorum qui eis immolare consueverant fragmenta dispersit

将他们祭司的骸骨烧在坛上，洁净了犹大和耶路撒冷；

ossa praeterea sacerdotum conbusit in altaribus idolorum mundavitque Iudam et Hierusalem

又在玛拿西、以法莲、西缅、拿弗他利各城，和四围破坏之处，都这样行；

sed et in urbibus Manasse et Ephraim et Symeon usque Nepthalim cuncta subvertit

又拆毁祭坛，把木偶和雕刻的像打碎成灰，砍断以色列遍地所有的日像，就回耶路撒冷去了。

cumque altaria dissipasset et lucos et sculptilia contrivisset in frusta cunctaque delubra demolitus esset de universa terra Israhel reversus est Hierusalem

约西亚王十八年，净地净殿之后，就差遣亚萨利雅的儿子沙番、邑宰玛西雅、约哈斯的儿子史官约亚去修理耶和华─他　神的殿。

igitur anno octavodecimo regni sui mundata iam terra et templo Domini misit Saphan filium Eseliae et Maasiam principem civitatis et Ioha filium Ioachaz a commentariis ut instaurarent domum Domini Dei sui

他们就去见大祭司希勒家，将奉到　神殿的银子交给他；这银子是看守殿门的利未人从玛拿西、以法莲，和一切以色列剩下的人，以及犹大、便雅悯众人，并耶路撒冷的居民收来的。

qui venerunt ad Helciam sacerdotem magnum acceptamque ab eo pecuniam quae inlata fuerat in domum Domini et quam congregaverant Levitae ianitores de Manasse et Ephraim et universis reliquiis Israhel ab omni quoque Iuda et Beniamin et habitatoribus Hierusalem

又将这银子交给耶和华殿里督工的，转交修理耶和华殿的工匠，

tradiderunt in manibus eorum qui praeerant operariis in domo Domini ut instaurarent templum et infirma quaeque sarcirent

就是交给木匠、石匠，买凿成的石头和架木与栋梁，修犹大王所毁坏的殿。

at illi dederunt eam artificibus et cementariis ut emerent lapides de lapidicinis et ligna ad commissuras aedificii et ad contignationem domorum quas destruxerant reges Iuda

这些人办事诚实，督工的是利未人米拉利的子孙雅哈、俄巴底；督催的是哥辖的子孙撒迦利亚、米书兰；还有善于作乐的利未人。

qui fideliter cuncta faciebant erant autem praepositi operantium Iaath et Abdias de filiis Merari Zaccharias et Mosollam de filiis Caath qui urguebant opus omnes Levitae scientes organis canere

他们又监管扛抬的人，督催一切做工的。利未人中也有作书记、作司事、作守门的。

super eos vero qui ad varios usus onera portabant erant scribae et magistri de Levitis ianitores

他们将奉到耶和华殿的银子运出来的时候，祭司希勒家偶然得了摩西所传耶和华的律法书。

cumque efferrent pecuniam quae inlata fuerat in templum Domini repperit Helcias sacerdos librum legis Domini per manum Mosi

希勒家对书记沙番说：「我在耶和华殿里得了律法书。」遂将书递给沙番。

et ait ad Saphan scribam librum legis inveni in domo Domini et tradidit ei

沙番把书拿到王那里，回覆王说：「凡交给仆人们办的都办理了。

at ille intulit volumen ad regem et nuntiavit ei dicens omnia quae dedisti in manu servorum tuorum ecce conplentur

耶和华殿里的银子倒出来，交给督工的和匠人的手里了。」

argentum quod reppertum est in domo Domini conflaverunt datumque est praefectis artificum et diversa opera fabricantium

书记沙番又对王说：「祭司希勒家递给我一卷书。」沙番就在王面前读那书。

praeterea tradidit mihi Helcias sacerdos hunc librum quem cum rege praesente recitasset

王听见律法上的话，就撕裂衣服，

audissetque ille verba legis scidit vestimenta sua

吩咐希勒家与沙番的儿子亚希甘、米迦的儿子亚比顿、书记沙番，和王的臣仆亚撒雅说：

et praecepit Helciae et Ahicam filio Saphan et Abdon filio Micha Saphan quoque scribae et Asaiae servo regis dicens

「你们去为我、为以色列和犹大剩下的人，以这书上的话求问耶和华；因我们列祖没有遵守耶和华的言语，没有照这书上所记的去行，耶和华的烈怒就倒在我们身上。」

ite et orate Dominum pro me et pro reliquiis Israhel et Iuda super universis sermonibus libri istius qui reppertus est magnus enim furor Domini stillavit super nos eo quod non custodierint patres nostri verba Domini ut facerent omnia quae scripta sunt in isto volumine

于是，希勒家和王所派的众人都去见女先知户勒大。户勒大是掌管礼服沙龙的妻，沙龙是哈斯拉的孙子、特瓦的儿子。户勒大住在耶路撒冷第二区；他们请问于她。

abiit igitur Helcias et hii qui simul a rege missi fuerant ad Holdan propheten uxorem Sellum filii Thecuath filii Hasra custodis vestium quae habitabat Hierusalem in secunda et locuti sunt ei verba quae supra narravimus

她对他们说：「耶和华─以色列的　神如此说：『你们可以回覆那差遣你们来见我的人说，

at illa respondit eis haec dicit Dominus Deus Israhel dicite viro qui misit vos ad me

耶和华如此说：我必照著在犹大王面前所读那书上的一切咒诅，降祸与这地和其上的居民；

haec dicit Dominus ecce ego inducam mala super locum istum et super habitatores eius cunctaque maledicta quae scripta sunt in libro hoc quem legerunt coram rege Iuda

因为他们离弃我，向别神烧香，用他们手所做的惹我发怒，所以我的忿怒如火倒在这地上，总不息灭。』

quia dereliquerunt me et sacrificaverunt diis alienis ut me ad iracundiam provocarent in cunctis operibus manuum suarum idcirco stillavit furor meus super locum istum et non extinguetur

然而差遣你们来求问耶和华的犹大王，你们要这样回覆他说：『耶和华─以色列的　神如此说：至于你所听见的话，

ad regem autem Iuda qui misit vos pro Domino deprecando sic loquimini haec dicit Dominus Deus Israhel quoniam audisti verba voluminis

就是听见我指著这地和其上居民所说的话，你便心里敬服，在我面前自卑，撕裂衣服，向我哭泣，因此我应允了你。这是我─耶和华说的。

atque emollitum est cor tuum et humiliatus es in conspectu Dei super his quae dicta sunt contra locum hunc et habitatores Hierusalem reveritusque faciem meam scidisti vestimenta tua et flevisti coram me ego quoque exaudivi te dicit Dominus

我必使你平平安安地归到坟墓，到你列祖那里，我要降与这地和其上居民的一切灾祸，你也不致亲眼看见。』」他们就回覆王去了。

iam enim colligam te ad patres tuos et infereris in sepulchrum tuum in pace nec videbunt oculi tui omne malum quod ego inducturus sum super locum istum et super habitatores eius rettulerunt itaque regi cuncta quae dixerat

王差遣人招聚犹大和耶路撒冷的众长老来。

at ille convocatis universis maioribus natu Iuda et Hierusalem

王和犹大众人，与耶路撒冷的居民，并祭司利未人，以及所有的百姓，无论大小，都一同上到耶和华的殿；王就把殿里所得的约书念给他们听。

ascendit domum Domini unaque omnes viri Iuda et habitatores Hierusalem sacerdotes et Levitae et cunctus populus a minimo usque ad maximum quibus audientibus in domo Domini legit rex omnia verba voluminis

王站在他的地位上，在耶和华面前立约，要尽心尽性地顺从耶和华，遵守他的诫命、法度、律例，成就这书上所记的约言；

et stans in tribunali suo percussit foedus coram Domino ut ambularet post eum et custodiret praecepta et testimonia et iustificationes eius in toto corde suo et in tota anima sua faceretque quae scripta sunt in volumine illo quem legerat

又使住耶路撒冷和便雅悯的人都服从这约。于是耶路撒冷的居民都遵行他们列祖之　神的约。

adiuravit quoque super hoc omnes qui repperti fuerant in Hierusalem et Beniamin et fecerunt habitatores Hierusalem iuxta pactum Domini Dei patrum suorum

约西亚从以色列各处将一切可憎之物尽都除掉，使以色列境内的人都事奉耶和华─他们的　神。约西亚在世的日子，就跟从耶和华─他们列祖的　神，总不离开。

abstulit ergo Iosias cunctas abominationes de universis regionibus filiorum Israhel et fecit omnes qui residui erant in Israhel servire Domino Deo suo cunctis diebus eius non recesserunt a Domino Deo patrum suorum