I Kings 20

亚兰王便哈达聚集他的全军，率领三十二个王，带著车马上来围攻撒马利亚；

porro Benadad rex Syriae congregavit omnem exercitum suum et triginta et duos reges secum et equos et currus et ascendens pugnabat contra Samariam et obsidebat eam

又差遣使者进城见以色列王亚哈，对他说：「便哈达如此说：

mittensque nuntios ad Ahab regem Israhel in civitatem

你的金银都要归我，你妻子儿女中最美的也要归我。」

ait haec dicit Benadad argentum tuum et aurum tuum meum est et uxores tuae et filii tui optimi mei sunt

以色列王回答说：「我主我王啊，可以依著你的话，我与我所有的都归你。」

responditque rex Israhel iuxta verbum tuum domine mi rex tuus sum ego et omnia mea

使者又来说：「便哈达如此说：我已差遣人去见你，要你将你的金银、妻子、儿女都给我。

revertentesque nuntii dixerunt haec dicit Benadad qui misit nos ad te argentum tuum et aurum tuum et uxores tuas et filios tuos dabis mihi

但明日约在这时候，我还要差遣臣仆到你那里，搜查你的家和你仆人的家，将你眼中一切所喜爱的都拿了去。」

cras igitur hac eadem hora mittam servos meos ad te et scrutabuntur domum tuam et domum servorum tuorum et omne quod eis placuerit ponent in manibus suis et auferent

以色列王召了国中的长老来，对他们说：「请你们看看，这人是怎样地谋害我，他先差遣人到我这里来，要我的妻子、儿女，和金银，我并没有推辞他。」

vocavit autem rex Israhel omnes seniores terrae et ait animadvertite et videte quoniam insidietur nobis misit enim ad me pro uxoribus meis et filiis et pro argento et auro et non abnui

长老和百姓对王说：「不要听从他，也不要应允他。」

dixeruntque omnes maiores natu et universus populus ad eum non audias neque adquiescas illi

故此，以色列王对便哈达的使者说：「你们告诉我主我王说：王头一次差遣人向仆人所要的，仆人都依从；但这次所要的，我不能依从。」使者就去回覆便哈达。

respondit itaque nuntiis Benadad dicite domino meo regi omnia propter quae misisti ad me servum tuum initio faciam hanc autem rem facere non possum

便哈达又差遣人去见亚哈说：「撒马利亚的尘土若够跟从我的人每人捧一捧的，愿神明重重地降罚与我！」

reversique nuntii rettulerunt ei qui remisit et ait haec faciant mihi dii et haec addant si suffecerit pulvis Samariae pugillis omnis populi qui sequitur me

以色列王说：「你告诉他说，才顶盔贯甲的，休要像摘盔卸甲的夸口。」

et respondens rex Israhel ait dicite ei ne glorietur accinctus aeque ut discinctus

便哈达和诸王正在帐幕里喝酒，听见这话，就对他臣仆说：「摆队吧！」他们就摆队攻城。

factum est autem cum audisset verbum istud bibebat ipse et reges in umbraculis et ait servis suis circumdate civitatem et circumdederunt eam

有一个先知来见以色列王亚哈，说：「耶和华如此说：『这一大群人你看见了吗？今日我必将他们交在你手里，你就知道我是耶和华。』」

et ecce propheta unus accedens ad Ahab regem Israhel ait haec dicit Dominus certe vidisti omnem multitudinem hanc nimiam ecce ego tradam eam in manu tua hodie ut scias quia ego sum Dominus

亚哈说：「借著谁呢？」他回答说：「耶和华说，借著跟从省长的少年人。」亚哈说：「要谁率领呢？」他说：「要你亲自率领。」

et ait Ahab per quem dixitque ei haec dicit Dominus per pedisequos principum provinciarum et ait quis incipiet proeliari et ille dixit tu

于是亚哈数点跟从省长的少年人，共有二百三十二名，后又数点以色列的众兵，共有七千名。

recensuit ergo pueros principum provinciarum et repperit numerum ducentorum triginta duum et post eos recensuit populum omnes filios Israhel septem milia

午间，他们就出城；便哈达和帮助他的三十二个王正在帐幕里痛饮。

et egressi sunt meridie Benadad autem bibebat temulentus in umbraculo suo et reges triginta duo cum eo qui ad auxilium eius venerant

跟从省长的少年人先出城；便哈达差遣人去探望，他们回报说：「有人从撒马利亚出来了。」

egressi sunt autem pueri principum provinciarum in prima fronte misit itaque Benadad qui nuntiaverunt ei dicentes viri egressi sunt de Samaria

他说：「他们若为讲和出来，要活捉他们；若为打仗出来，也要活捉他们。」

at ille sive ait pro pace veniunt adprehendite eos vivos sive ut proelientur vivos eos capite

跟从省长的少年人出城，军兵跟随他们；

egressi sunt ergo pueri principum provinciarum ac reliquus exercitus sequebatur

各人遇见敌人就杀。亚兰人逃跑，以色列人追赶他们；亚兰王便哈达骑著马和马兵一同逃跑。

et percussit unusquisque virum qui contra se venerat fugeruntque Syri et persecutus est eos Israhel fugit quoque Benadad rex Syriae in equo cum equitibus

以色列王出城攻打车马，大大击杀亚兰人。

necnon et egressus rex Israhel percussit equos et currus et percussit Syriam plaga magna

那先知来见以色列王，对他说：「你当自强，留心怎样防备；因为到明年这时候，亚兰王必上来攻击你。」

accedens autem propheta ad regem Israhel dixit ei vade et confortare et scito et vide quid facias sequenti enim anno rex Syriae ascendet contra te

亚兰王的臣仆对亚兰王说：「以色列人的神是山神，所以他们胜过我们；但在平原与他们打仗，我们必定得胜。

servi vero regis Syriae dixerunt ei dii montium sunt dii eorum ideo superaverunt nos sed melius est ut pugnemus contra eos in campestribus et obtinebimus eos

王当这样行：把诸王革去，派军长代替他们，

tu ergo verbum hoc fac amove reges singulos ab exercitu suo et pone principes pro eis

又照著王丧失军兵之数，再招募一军，马补马，车补车，我们在平原与他们打仗，必定得胜。」王便听臣仆的话去行。

et instaura numerum militum qui ceciderunt de tuis et equos secundum equos pristinos et currus secundum currus quos ante habuisti et pugnabimus contra eos in campestribus et videbis quod obtinebimus eos credidit consilio eorum et fecit ita

次年，便哈达果然点齐亚兰人上亚弗去，要与以色列人打仗。

igitur postquam annus transierat recensuit Benadad Syros et ascendit in Afec ut pugnaret contra Israhel

以色列人也点齐军兵，预备食物，迎著亚兰人出去，对著他们安营，好像两小群山羊羔；亚兰人却满了地面。

porro filii Israhel recensiti sunt et acceptis cibariis profecti ex adverso castraque metati contra eos quasi duo parvi greges caprarum Syri autem repleverunt terram

有神人来见以色列王，说：「耶和华如此说：『亚兰人既说我─耶和华是山神，不是平原的神，所以我必将这一大群人都交在你手中，你们就知道我是耶和华。』」

et accedens unus vir Dei dixit ad regem Israhel haec dicit Dominus quia dixerunt Syri deus montium est Dominus et non est deus vallium dabo omnem multitudinem grandem hanc in manu tua et scietis quia ego Dominus

以色列人与亚兰人相对安营七日，到第七日两军交战；那一日以色列人杀了亚兰人步兵十万，

dirigebant septem diebus ex adverso hii atque illi acies septima autem die commissum est bellum percusseruntque filii Israhel de Syris centum milia peditum in die una

其余的逃入亚弗城；城墙塌倒，压死剩下的二万七千人。便哈达也逃入城，藏在严密的屋子里。

fugerunt autem qui remanserant in Afec in civitatem et cecidit murus super viginti septem milia hominum qui remanserant porro Benadad fugiens ingressus est civitatem in cubiculum quod erat intra cubiculum

他的臣仆对他说：「我们听说以色列王都是仁慈的王，现在我们不如腰束麻布，头套绳索，出去投降以色列王，或者他存留王的性命。」

dixeruntque ei servi sui ecce audivimus quod reges domus Israhel clementes sint ponamus itaque saccos in lumbis nostris et funiculos in capitibus nostris et egrediamur ad regem Israhel forsitan salvabit animas nostras

于是他们腰束麻布，头套绳索，去见以色列王，说：「王的仆人便哈达说，求王存留我的性命。」亚哈说：「他还活著吗？他是我的兄弟。」

accinxerunt saccis lumbos suos et posuerunt funes in capitibus veneruntque ad regem Israhel et dixerunt servus tuus Benadad dicit vivat oro te anima mea et ille ait si adhuc vivit frater meus est

这些人留心探出他的口气来，便急忙就著他的话说：「便哈达是王的兄弟！」王说：「你们去请他来。」便哈达出来见王，王就请他上车。

quod acceperunt viri pro omine et festinantes rapuerunt verbum ex ore eius atque dixerunt frater tuus Benadad et dixit eis ite et adducite eum egressus est ergo ad eum Benadad et levavit eum in currum suum

便哈达对王说：「我父从你父那里所夺的城邑，我必归还。你可以在大马士革立街市，像我父在撒马利亚所立的一样。」亚哈说：「我照此立约，放你回去」，就与他立约，放他去了。

qui dixit ei civitates quas tulit pater meus a patre tuo reddam et plateas fac tibi in Damasco sicut fecit pater meus in Samaria et ego foederatus recedam a te pepigit ergo foedus et dimisit eum

有先知的一个门徒奉耶和华的命对他的同伴说：「你打我吧！」那人不肯打他。

tunc vir quidam de filiis prophetarum dixit ad socium suum in sermone Domini percute me at ille noluit percutere

他就对那人说：「你既不听从耶和华的话，你一离开我，必有狮子咬死你。」那人一离开他，果然遇见狮子，把他咬死了。

cui ait quia noluisti audire vocem Domini ecce recedes a me et percutiet te leo cumque paululum recessisset ab eo invenit eum leo atque percussit

先知的门徒又遇见一个人，对他说：「你打我吧！」那人就打他，将他打伤。

sed et alterum conveniens virum dixit ad eum percute me qui percussit eum et vulneravit

他就去了，用头巾蒙眼，改换面目，在路旁等候王。

abiit ergo propheta et occurrit regi in via et mutavit aspersione pulveris os et oculos suos

王从那里经过，他向王呼叫说：「仆人在阵上的时候，有人带了一个人来，对我说：『你看守这人，若把他失了，你的性命必代替他的性命；不然，你必交出一他连得银子来。』

cumque rex transiret clamavit ad regem et ait servus tuus egressus est ad proeliandum comminus cumque fugisset vir unus adduxit eum quidam ad me et ait custodi virum istum qui si lapsus fuerit erit anima tua pro anima eius aut talentum argenti adpendes

仆人正在忙乱之间，那人就不见了。」以色列王对他说：「你自己定妥了，必照样判断你。」

dum autem ego turbatus huc illucque me verterem subito non conparuit et ait rex Israhel ad eum hoc est iudicium tuum quod ipse decrevisti

他急忙除掉蒙眼的头巾，以色列王就认出他是一个先知。

at ille statim abstersit pulverem de facie sua et cognovit eum rex Israhel quod esset de prophetis

他对王说：「耶和华如此说：『因你将我定要灭绝的人放去，你的命就必代替他的命，你的民也必代替他的民。』」

qui ait ad eum haec dicit Dominus quia dimisisti virum dignum morte de manu tua erit anima tua pro anima eius et populus tuus pro populo eius

于是以色列王闷闷不乐地回到撒马利亚，进了他的宫。

reversus est igitur rex Israhel in domum suam audire contemnens et furibundus venit Samariam