I Samuel 17

非利士人招聚他们的军旅，要来争战；聚集在属犹大的梭哥，安营在梭哥和亚西加中间的以弗‧大悯。

Ary ny Filistina namory ny miaramilany hiady, ka tafavory tao Soko any Joda izy ary nitoby teo anelanelan'i Soko sy Azeka, dia tao Efesa-damima.

扫罗和以色列人也聚集，在以拉谷安营，摆列队伍，要与非利士人打仗。

Ary Saoly sy ny lehilahy amin'ny Isiraely dia tafavory ka nitoby teo amin'ny lohasaha Elaha ary nilahatra hiady amin'ny Filistina.

非利士人站在这边山上，以色列人站在那边山上，当中有谷。

Ary ny Filistina dia teo am-pita teo amin'ny tendrombohitra iray, ary ny Isiraely kosa teo am-pita teo amin'ny tendrombohitra iray, ary lohasaha no elanelany.

从非利士营中出来一个讨战的人，名叫歌利亚，是迦特人，身高六肘零一虎口；

Ary nisy lehilahy iray mpihantsy ady nivoaka avy teny amin'ny tobin'ny Filistina, Goliata avy any Gata no anarany; enina hakiho sy irain-jehy no halavany

头戴铜盔，身穿铠甲，甲重五千舍客勒；

Ary nisatroka fiarovan-doha varahina izy, ary niakanjo fiarovan-tratra, ka ny lanjan'ny akanjony varahina dia dimy arivo sekely.

腿上有铜护膝，两肩之中背负铜戟；

Ary nanao fiarovan-dranjo varahina tamin'ny tongony izy ary lefom-pohy varahina teo an-damosiny.

枪杆粗如织布的机轴，铁枪头重六百舍客勒。有一个拿盾牌的人在他前面走。

Ary ny haben'ny zaran-defony dia tahaka ny vodi-tenon'ny mpanenona; ary ny lela-lefony dia vy lanjan-tsekely enin-jato; ary nisy nitondra ny ampinga lehibe nandeha teo alohany.

歌利亚对著以色列的军队站立，呼叫说：「你们出来摆列队伍做什么呢？我不是非利士人么？你们不是扫罗的仆人么？可以从你们中间拣选一人，使他下到我这里来。

Ary nijanona izy, dia niantso ny miaramilan'ny Isiraely ka nanao taminy hoe: Nahoana ianareo no mivoaka hilahatra hiady? Tsy Filistina va aho, ary ianareo kosa mpanompon'i Saoly? Mifidiana lehilahy iray ianareo, ary aoka izy hidina etỳ amiko.

他若能与我战斗，将我杀死，我们就作你们的仆人；我若胜了他，将他杀死，你们就作我们的仆人，服事我们。」

Raha tàhiny maharesy ahy izy ka mahafaty ahy, dia ho mpanomponareo izahay; fa raha resiko kosa izy ka matiko, dia ho mpanomponay ianareo ka hanompo anay.

那非利士人又说：「我今日向以色列人的军队骂阵。你们叫一个人出来，与我战斗。」

Ary hoy ilay Filistina: Izaho efa nihaika ny miaramilan'ny Isiraely androany; amoahy lehilahy iray aho hiady amiko.

扫罗和以色列众人听见非利士人的这些话，就惊惶，极其害怕。

Ary raha ren'i Saoly sy ny Isiraely rehetra izany tenin'ilay Filistina izany, dia nivadi-po izy ka raikitahotra loatra.

大卫是犹大、伯利恒的以法他人耶西的儿子。耶西有八个儿子。当扫罗的时候，耶西已经老迈。

Ary Davida dia zanak'ilay Efratita avy any Betlehema-joda atao hoe Jese, izay nanana zanaka valo mirahalahy; ary Jese dia efa zokiolona sy anti-panahy tamin'ny andron'i Saoly;

耶西的三个大儿子跟随扫罗出征。这出征的三个儿子：长子名叫以利押，次子名叫亚比拿达，三子名叫沙玛。

ary ny zokiny telo lahy tamin'ny zanak'i Jese lasa nanaraka an'i Saoly nankany an-tafika; ary ny anaran'ny zanany telo lahy lasa nankany an-tafika dia Eliaba, lahimatoa, sy Abinadaba, lahiaivo, ary Sama no fahatelony;

大卫是最小的；那三个大儿子跟随扫罗。

ary Davida no faralahy; ary izy telo lahy zokiny lasa nanaraka an'i Saoly;

大卫有时离开扫罗，回伯利恒放他父亲的羊。

fa Davida kosa nivoivoy avy tany amin'i Saoly hiandry ny ondrin-drainy tany Betlehema.

那非利士人早晚都出来站著，如此四十日。

Ary ilay Filistina nanatona marain-tsy hariva ka niseho efa-polo andro.

一日，耶西对他儿子大卫说：「你拿一伊法烘了的穗子和十个饼，速速地送到营里去，交给你哥哥们；

Ary hoy Jese tamin'i Davida zanany: Ento ity lango eran'ny efaha ity sy ireto mofo folo ireto ho an'ny rahalahinao; ka dia atero faingana ho any an-toby ho any amin'ny rahalahinao.

再拿这十块奶饼，送给他们的千夫长，且问你哥哥们好，向他们要一封信来。」

Ary ento ho an'ny mpifehy arivony ireto fromazy didiny folo ireto, dia izahao na tsara ihany ny rahalahinao, na manao ahoana, ary itondray izay hahafantarako ny toeny aho.

扫罗与大卫的三个哥哥和以色列众人，在以拉谷与非利士人打仗。

Ary Saoly sy izy telo lahy mbamin'ny lehilahy rehetra amin'ny Isiraely dia teo amin'ny lohasaha Elaha niady tamin'ny Filistina.

大卫早晨起来，将羊交托一个看守的人，照著他父亲所吩咐的话，带著食物去了。到了辎重营，军兵刚出到战场，呐喊要战。

Dia nifoha maraina koa Davida ka namela ny ondriny hotandreman'olona, ary naka ny entany izy ka lasa nandeha araka ny nandidian'i Jese azy; ary tonga teo amin'ny sehatra-sariety izy; ary ny antokon'ny miaramila izay efa hivoaka hilahatra dia nanakora hiady tamin'izay.

以色列人和非利士人都摆列队伍，彼此相对。

Fa ny Isiraely sy ny Filistina efa nilahatra hiady ka nifanatrika ny miaramila.

大卫把他带来的食物留在看守物件人的手下，跑到战场，问他哥哥们安。

Ary Davida namela ny entany teo anilan'ny mpiambina entana, dia nihazakazaka nankeny amin'ny laharan'ny miaramila, ary tonga ka nanontany ny amin'izay toetry ny rahalahiny.

与他们说话的时候，那讨战的，就是属迦特的非利士人歌利亚，从非利士队中出来，说从前所说的话；大卫都听见了。

Ary raha mbola niresaka taminy izy, indro, tamy niakatra avy teo amin'ny laharan'ny miaramilan'ny Filistina ilay mpihantsy ady, lehilahy Filistina avy any Gata, Goliata no anarany; ary niteny tahaka ny teo aloha ihany izy ka ren'i Davida.

以色列众人看见那人，就逃跑，极其害怕。

ary ny lehilahy rehetra amin'ny Isiraely, raha nahita io lehilahy io, dia nandositra azy, fa natahotra indrindra izy.

以色列人彼此说：「这上来的人你看见了吗？他上来是要向以色列人骂阵。若有能杀他的，王必赏赐他大财，将自己的女儿给他为妻，并在以色列人中免他父家纳粮当差。」

Ary hoy ny lehilahy amin'ny Isiraely: Efa hitanareo va io lehilahy miakatra io? Hihaika ny Isiraely no iakarany; koa izay lehilahy mahafaty io dia hataon'ny mpanjaka manan-karem-bevava, ary dia homeny koa ny zananivavy ho vadiny, sady tsy hampandoavin-ketra amin'ny Isiraely ny tarana-drainy.

大卫问站在旁边的人说：「有人杀这非利士人，除掉以色列人的耻辱，怎样待他呢？这未受割礼的非利士人是谁呢？竟敢向永生　神的军队骂阵吗？」

Ary hoy Davida tamin'ny olona teo anilany: Ahoana sy ahoana ange no hatao amin'izay lehilahy mahafaty io Filistina io ka mahafa-tondromaso ny Isiraely? Fa zinona moa io Filistina tsy mifora io, no dia hihaika ny miaramilan'Andriamanitra velona?

百姓照先前的话回答他说：「有人能杀这非利士人，必如此如此待他。」

Ary ny olona namaly hoe: Izany ka izany no hatao amin'izay lehilahy mahafaty azy.

大卫的长兄以利押听见大卫与他们所说的话，就向他发怒，说：「你下来做什么呢？在旷野的那几只羊，你交托了谁呢？我知道你的骄傲和你心里的恶意，你下来特为要看争战！」

Ary Eliaba zokiny nandre azy niteny tamin'ny olona dia nirehitra tamin'i Davida ny fahatezerany, ka hoy izy: Nahoana ianao no midina etỳ? Ary amin'iza moa no namelanao ireny ondry vitsy ireny any an-efitra? fantatro ny avonavonao sy ny faharatsian'ny fonao, fa hizaha ny ady no idinanao etỳ.

大卫说：「我做了什么呢？我来岂没有缘故吗？」

Ary hoy Davida: Moa maninona aho izao? Mba miteny aho, ka nahoana moa?

大卫就离开他转向别人，照先前的话而问；百姓仍照先前的话回答他。

Ary niala teo aminy hankany amin'ny sasany koa izy ka niteny tahaka ny teo; ary ny olona namaly azy tahaka ny teo ihany indray.

有人听见大卫所说的话，就告诉了扫罗；扫罗便打发人叫他来。

Ary nony ren'ny olona ny teny izay nataon'i Davida, dia nambarany tamin'i Saoly; ka dia naniraka naka azy izy.

大卫对扫罗说：「人都不必因那非利士人胆怯。你的仆人要去与那非利士人战斗。」

Ary hoy Davida tamin'i Saoly: Aoka tsy ho ketraka amin'ilehio ny fon'ny olona; fa ny mpanomponao handeha hiady amin'io Filistina io.

扫罗对大卫说：「你不能去与那非利士人战斗；因为你年纪太轻，他自幼就作战士。」

Fa hoy Saoly tamin'i Davida: Tsy tohanao ny handeha hiady amin'io Filistina io, satria mbola zaza ianao, fa izy efa mpiady hatrizay niainany.

大卫对扫罗说：「你仆人为父亲放羊，有时来了狮子，有时来了熊，从群中啣一只羊羔去。

Fa hoy Davida tamin'i Saoly: Ny mpanomponao niandry ny ondrin-drainy, ary nisy liona sy bera tonga tao ka nahalasa zanak'ondry teo amin'ny ondry,

我就追赶牠，击打牠，将羊羔从牠口中救出来。牠起来要害我，我就揪著牠的胡子，将牠打死。

dia nanenjika azy aho ka namely azy, ary azoko teny am-bavany ilay zanak'ondry; ary nony handramatra ahy izy, dia nohazoniko tamin'ny somony, ary nasiako ka matiko.

你仆人曾打死狮子和熊，这未受割礼的非利士人向永生　神的军队骂阵，也必像狮子和熊一般。」

Ny liona sy ny bera samy novonoin'ny mpanomponao; ary io Filistina tsy mifora io dia ho tahaka ny anankiray amin'ireny, satria nihaika ny miaramilan'Andriamanitra velona izy.

大卫又说：「耶和华救我脱离狮子和熊的爪，也必救我脱离这非利士人的手。」扫罗对大卫说：「你可以去吧！耶和华必与你同在。」

Ary hoy koa Davida; Jehovah, Izay namonjy ahy tamin'ny tanan'ny liona sy ny bera, Izy no hamonjy ahy amin'ny tanan'io Filistina io. Dia hoy Saoly tamin'i Davida; Mandehana, ary homba anao anie Jehovah.

扫罗就把自己的战衣给大卫穿上，将铜盔给他戴上，又给他穿上铠甲。

Ary Saoly nampiakanjo an'i Davida ny akanjo fiadiany ary nanisy fiarovan-doha varahina tamin'ny lohany sy nampiakanjo azy akanjo fiarovan-tratra.

大卫把刀跨在战衣外，试试能走不能走；因为素来没有穿惯，就对扫罗说：「我穿戴这些不能走，因为素来没有穿惯。」于是摘脱了。

Ary Davida namehy ny sabany tamin'ny akanjo fiadiany, dia nanandrana handeha; fa tsy mbola nahazatra azy izany, ka hoy izy tamin'i Saoly: Tsy afa-mandeha amin'ireto aho, fa tsy mbola nahazatra ahy; ary dia nesorin'i Davida izany.

他手中拿杖，又在溪中挑选了五块光滑石子，放在袋里，就是牧人带的囊里；手中拿著甩石的机弦，就去迎那非利士人。

Dia nitondra ny tehiny teny an-tànany izy sady nifidy vato kilonjy dimy tao amin'ny lohasahan-driaka, ka nataony tao anatin'ny kitapo fitondran'ny mpiandry ondry, izay teny aminy, ary ny antsamotadiny koa teny an-tànany; dia nanatona ilay Filistina izy.

非利士人也渐渐地迎著大卫来，拿盾牌的走在前头。

Ary ilay Filistina nandroso nanatona an'i Davida, sady teo alohany ilay lehilahy mitondra ny ampinga lehibe.

非利士人观看，见了大卫，就藐视他；因为他年轻，面色光红，容貌俊美。

Ary nony nijerijery an'i Davida ilay Filistina ka nahita azy, dia nianjonanjona taminy, fa tanora izy sady mena volo no tsara tarehy.

非利士人对大卫说：「你拿杖到我这里来，我岂是狗呢？」非利士人就指著自己的神咒诅大卫。

Ary hoy ilay Filistina tamin'i Davida: Alika angaha aho, no hatonin'ialahy amin'ny tehina? Ary nanozona an'i Davida tamin'ireo andriamaniny ilay Filistina

非利士人又对大卫说：「来吧！我将你的肉给空中的飞鸟、田野的走兽吃。」

sady nanao tamin'i Davida hoe: Avia etỳ amiko, dia homeko ny voro-manidina sy ny bibi-dia ny nofon'ialahy.

大卫对非利士人说：「你来攻击我，是靠著刀枪和铜戟；我来攻击你，是靠著万军之耶和华的名，就是你所怒骂带领以色列军队的　神。

Fa hoy kosa Davida tamin'ilay Filistina: Hianao manatona ahy amin'ny sabatra sy ny lefona ary ny lefom-pohy; fa izaho kosa manatona anao amin'ny anaran'i Jehovah, Tompon'ny maro, Andriamanitry ny miaramilan'ny Isiraely, Izay efa nohaikainao.

今日耶和华必将你交在我手里。我必杀你，斩你的头，又将非利士军兵的尸首给空中的飞鸟、地上的野兽吃，使普天下的人都知道以色列中有　神；

Anio no hanoloran'i Jehovah anao amin'ny tanako, ary hamely anao aho ka hanapaka ny lohanao, dia homeko ny voro-manidina sy ny bibi-dia ny fatin'ny miaramilan'ny Filistina anio, mba ho fantatry ny tany rehetra fa manana Andriamanitra tokoa ny Isiraely.

又使这众人知道耶和华使人得胜，不是用刀用枪，因为争战的胜败全在乎耶和华。他必将你们交在我们手里。」

Ary ho fantatr'izao fiangonana rehetra izao fa tsy sabatra sy lefona no amonjen'i Jehovah; fa an'i Jehovah ny ady, ary hanolotra anareo ho eo an-tananay Izy.

非利士人起身，迎著大卫前来。大卫急忙迎著非利士人，往战场跑去。

Ary nony niainga ilay Filistina ka nanatona hitsena an'i Davida, dia nandroso faingana Davida ka nihazakazaka ho eo amin'ny laharan'ny miaramila hitsena ilay Filistina.

大卫用手从囊中掏出一块石子来，用机弦甩去，打中非利士人的额，石子进入额内，他就仆倒，面伏于地。

Ary natsofok'i Davida tao an-kitapo ny tananay, ka naka vato tao izy, ka dia nalefany tamin'ny antsamotady, ka nahavoa ilay Filistina tamin'ny handriny, ary nilentika tamin'ny handriny ny vato, dia potraka niankohoka tamin'ny tany izy.

这样，大卫用机弦甩石，胜了那非利士人，打死他；大卫手中却没有刀。

Toy izany no nandresen'i Davida ilay Filistina tamin'ny vaton'antsamotady, fa namely ilay Filistina izy ka nahafaty azy, ary tsy nisy sabatra teny an-tànan'i Davida.

大卫跑去，站在非利士人身旁，将他的刀从鞘中拔出来，杀死他，割了他的头。非利士众人看见他们讨战的勇士死了，就都逃跑。

Dia nihazakazaka Davida ka nitsangana teo anilan'ilay Filistina, dia nalainy ny sabatr'ilehio ka notsoahany tamin'ny tranony, dia namonoany azy, sy nanapahany ny lohany. Ary nony hitan'ny Filistina fa maty ilay lehilahy maheriny, dia vaky nandositra izy.

以色列人和犹大人便起身呐喊，追赶非利士人，直到迦特（或译：该）和以革伦的城门。被杀的非利士人倒在沙拉音的路上，直到迦特和以革伦。

Ary ny lehilahy amin'ny Isiraely sy ny Joda dia nitsangana ka nanakora sy nanenjika ny Filistina hatrany akaikin'i Gay sy ny vavahadin'i Ekrona; ary izay voa tamin'ny Filistina dia niampatrampatra teny amin'ny lalana mankany Saraima ary hatrany Gata ka hatrany Ekrona.

以色列人追赶非利士人回来，就夺了他们的营盘。

Ary ny Zanak'Isiraely niverina avy nanenjika mafy ny Filistina ka namabo ny tobiny koa.

大卫将那非利士人的头拿到耶路撒冷，却将他军装放在自己的帐棚里。

Ary ny lohan'ilay Filistina dia noraisin'i Davida ka nentiny tany Jerosalema; fa ny fiadiany napetrany tao amin'ny lainy.

扫罗看见大卫去攻击非利士人，就问元帅押尼珥说：「押尼珥啊，那少年人是谁的儿子？」押尼珥说：「我敢在王面前起誓，我不知道。」

Ary nony nahita an'i Davida nandeha hiady tamin'ny Filistina Saoly, dia hoy izy tamin'i Abnera, komandin'ny miaramila: Ry Abnera, zanak'iza moa iny zaza iny? Ary hoy Abnera: Raha velona koa ny ainao, ry mpanjaka, tsy fantatro velively.

王说：「你可以问问那幼年人是谁的儿子。」

Ary hoy ny mpanjaka: Anontanionao na zanak'iza na zanak'iza iny zaza iny.

大卫打死非利士人回来，押尼珥领他到扫罗面前，他手中拿著非利士人的头。

Ary nony niverina avy namono ilay Filistina Davida, dia nalain'i Abnera izy ka nentiny teo anatrehan'i Saoly, ary mbola teny an-tànany ihany ny lohan'ilay Filistina.

扫罗问他说：「少年人哪，你是谁的儿子？」大卫说：「我是你仆人伯利恒人耶西的儿子。」

Dia hoy Saoly taminy: Zanak'iza moa ianao, ry zatovo? Ary hoy Davida: Zanak'i Jese Betlehemita mpanomponao aho.