Proverbs 23

你若与官长坐席，要留意在你面前的是谁。

وقتی با حاکم غذا می‌خوری، به‌خاطر داشته باش که با چه کسی نشسته‌ای.

你若是贪食的，就当拿刀放在喉咙上。

اگر شخص پُرخوری هستی، خودت را کنترل کن

不可贪恋他的美食，因为是哄人的食物。

و حریص غذاهای لذیذ او نباش، زیرا ممکن است تو را فریب بدهد.

不要劳碌求富，休仗自己的聪明。

عاقل باش و برای کسب ثروت، خود را خسته نکن،

你岂要定睛在虚无的钱财上吗？因钱财必长翅膀，如鹰向天飞去。

زیرا ثروت پایدار نیست و مانند عقاب می‌پرد و ناپدید می‌شود.

不要吃恶眼人的饭，也不要贪他的美味；

از سفرهٔ شخص خسیس غذا نخور و برای خوراکهای لذیذ او حریص نباش،

因为他心怎样思量，他为人就是怎样。他虽对你说，请吃，请喝，他的心却与你相背。

زیرا او حساب هرچه را که بخوری در فکر خود نگاه می‌دارد. او تعارف می‌کند و می‌گوید: «بخور و بنوش»، امّا این را از صمیم دل نمی‌گوید.

你所吃的那点食物必吐出来；你所说的甘美言语也必落空。

لقمه‌ای را که خورده‌ای استفراغ خواهی کرد و تشکّرات تو برباد خواهد رفت.

你不要说话给愚昧人听，因他必藐视你智慧的言语。

آدم احمق را نصیحت نکن، زیرا او سخنان حکیمانهٔ تو را بی‌اهمیّت می‌شمارد.

不可挪移古时的地界，也不可侵入孤儿的田地；

حدود زمین خود را که از قدیم تعیین شده، تغییر نده و زمین یتیمان را بزور نگیر،

因他们的救赎主大有能力，他必向你为他们辨屈。

زیرا پشتیبان ایشان قوی است و به داد آنها می‌رسد.

你要留心领受训诲，侧耳听从知识的言语。

وقتی معلّم تو را تعلیم می‌دهد، از صمیم دل به سخنان آموزندهٔ او گوش بده.

不可不管教孩童；你用杖打他，他必不至于死。

از تأدیب کردن فرزند خویش کوتاهی نکن، زیرا تنبیه او را نمی‌کشد،

你要用杖打他，就可以救他的灵魂免下阴间。

بلکه جان او را از هلاکت نجات می‌دهد.

我儿，你心若存智慧，我的心也甚欢喜。

فرزندم، اگر حکمت بیاموزی، دل من شاد می‌شود،

你的嘴若说正直话，我的心肠也必快乐。

و هنگامی‌که سخن راست بگویی، تمام وجودم شادمان می‌گردد.

你心中不要嫉妒罪人，只要终日敬畏耶和华；

به شریران حسادت نورز، بلکه آرزوی تو اطاعت از خداوند باشد؛

因为至终必有善报，你的指望也不致断绝。

زیرا در این صورت آیندهٔ خوبی خواهی داشت و امید تو برباد نخواهد رفت.

我儿，你当听，当存智慧，好在正道上引导你的心。

فرزندم، عاقل باش و به سخنانم گوش بده. در راه راست قدم بردار

好饮酒的，好吃肉的，不要与他们来往；

و با میگساران و شکم‌پرستان معاشرت نکن،

因为好酒贪食的，必致贫穷；好睡觉的，必穿破烂衣服。

زیرا کسانی‌که کارشان فقط خوردن و خوابیدن است، فقیر و محتاج می‌شوند.

你要听从生你的父亲；你母亲老了，也不可藐视她。

به نصیحت پدرت که تو را به وجود آورده است، گوش بده و مادرت را هنگامی‌که پیر می‌شود، خوار نشمار.

你当买真理；就是智慧、训诲，和聪明也都不可卖。

در پی حقیقت باش و حکمت و ادب و دانش را کسب کن و به هیچ قیمتی آنها را از دست نده.

义人的父亲必大得快乐；人生智慧的儿子，必因他欢喜。

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

你要使父母欢喜，使生你的快乐。

فرزندی درستکار و دانا باش تا باعث خوشی و خشنودی پدر و مادرت شوی.

我儿，要将你的心归我；你的眼目也要喜悦我的道路。

فرزندم، سخنان مرا بشنو و زندگی مرا سرمشق خود قرار ده.

妓女是深坑；外女是窄阱。

بدان که زن بدکاره دام خطرناکی است.

她埋伏好像强盗；她使人中多有奸诈的。

او مانند راهزن در کمین قربانی‌های خود می‌نشیند و به تعداد مردم خیانتکار می‌افزاید.

谁有祸患？谁有忧愁？谁有争斗？谁有哀叹（或译：怨言）？谁无故受伤？谁眼目红赤？

مصیبت و بدبختی نصیب چه کسی می‌شود؟ چه کسی همیشه جنگ و دعوا برپا می‌کند؟ چه کسی بی‌جهت زخمی می‌شود و چشمانش تار می‌گردد؟

就是那流连饮酒、常去寻找调和酒的人。

کسی‌که دایم شراب می‌خورد و به دنبال میگساری می‌رود.

酒发红，在杯中闪烁，你不可观看，虽然下咽舒畅，终久是咬你如蛇，刺你如毒蛇。

پس فریفتهٔ شراب سرخ‌فام نشو که در جام به تو چشمک می‌زند و بعد آهسته از گلویت پایین می‌رود.

并入上一节

در آخر، همچون مار، تو را خواهد گزید و مانند افعی تو را نیش خواهد زد.

你眼必看见异怪的事（或译：淫妇）；你心必发出乖谬的话。

چشمانت چیزهای عجیب و غریب می‌بینند و گرفتار وهم و خیال می‌گردی.

你必像躺在海中，或像卧在桅杆上。

مانند کسی می‌شوی که در دریا خوابیده و با امواج آن دست و پنجه نرم می‌کند.

你必说：人打我，我却未受伤；人鞭打我，我竟不觉得。我几时清醒，我仍去寻酒。

می‌گویی: «مرا زدند، امّا دردی را احساس نمی‌کنم. چه وقت به هوش می‌آیم تا یک پیالهٔ دیگر بنوشم؟»