Leviticus 25

И ГОСПОД говори на Мойсей на Синайската планина и каза:

[] RAB Sina Dağı’nda Musa’ya şöyle dedi:

Говори на израилевите синове и им кажи: Когато влезете в земята, която Аз ви давам, тогава земята да пази събота за ГОСПОДА.

“İsrail halkına de ki, ‘Size vereceğim ülkeye girdiğiniz zaman, ülke RAB için Şabat’ı kutlamalı.

Шест години да сееш нивите си и шест години да режеш лозето си и да събираш плода му;

Altı yıl tarlanı ekeceksin, bağını budayacaksın, ürününü toplayacaksın.

а седмата година да бъде събота за почивка на земята, събота на ГОСПОДА; в нея да не сееш нивата си и да не режеш лозето си.

Ama yedinci yıl toprak dinlenecek. O yıl Şabat Yılı olacak, RAB’be adanacak. Tarlanı ekmemeli, bağını budamamalısın.

Да не жънеш и саморасла жетва и да не обираш гроздето от нерязано лозе; да бъде година за почивка на земята.

Hasadının ardından süreni biçmeyecek, budanmamış asmanın üzümlerini toplamayacaksın. O yıl ülke için dinlenme yılı olacak.

Произведеното през тази събота на земята ще ви бъде за храна — на теб, на слугата ти, на слугинята ти, на наемника ти и на чужденеца, който пребивава при теб,

Şabat Yılı’nda ülke ne ürün verirse, sizin için, köleleriniz, cariyeleriniz, yanınızda çalışan ücretliler ve aranızda yaşayan yabancılar için yiyecek olacak.

на добитъка ти и на животните, които са в земята ти, цялото й произведение ще бъде за храна.

Ülkede yetişen ürünler kendi hayvanlarınızı da yabanıl hayvanları da doyuracak.’ ”

И да си изброиш седем съботни години, седем пъти по седем години, така че дните на седемте съботни години да ти станат четиридесет и девет години.

“ ‘Yedi yılda bir kutlanan Şabat yıllarının yedi kez geçmesini bekleyin. Yedi kez geçecek Şabat yıllarının toplamı kırk dokuz yıldır.

И тогава, на десетия ден от седмия месец, да направиш да се затръби с тръба; в деня на умилостивението да направите да се затръби с тръба по цялата ви земя.

Sonra, yedinci ayın onuncu günü, yani günahları bağışlatma günü, bütün ülkede yüksek sesle boru çalınacak.

И да осветите петдесетата година и да провъзгласите освобождение по цялата земя, на всичките й жители; това ще ви бъде юбилей и ще се върнете всеки в притежанието си, и ще се върнете всеки при рода си.

Ellinci yılı kutsal sayacak, bütün ülke halkı için özgürlük ilan edeceksiniz. O yıl sizin için özgürlük yılı olacak. Herkes kendi toprağına, ailesine dönecek.

Петдесетата година да ви бъде юбилейна година; през нея да не сеете, да не жънете самораслото и да не берете нерязаното лозе,

Ellinci yıl sizin için özgürlük yılı olacak. O yıl ekmeyecek, ürünün ardından süreni biçmeyecek, budanmamış asmanın üzümlerini toplamayacaksınız.

защото това е юбилей — да ви бъде свят; да се храните от полето, с произведеното от него.

Çünkü o yıl özgürlük yılıdır. Sizin için kutsaldır. Yalnız tarlalarda kendiliğinden yetişeni yiyebilirsiniz.

В тази юбилейна година да се върнете всеки в притежанието си.

“ ‘Özgürlük yılında herkes kendi toprağına dönecek.

И ако продадеш нещо на ближния си или купиш нещо от ближния си, да не се онеправдавате един друг.

Bir komşuna tarla satar ya da ondan tarla alırsan, birbirinize haksızlık yapmayacaksınız.

Според броя на годините след юбилея да купуваш от ближния си и според броя на годините на събиране на плодовете да ти продава.

Eğer sen ondan alıyorsan, özgürlük yılından sonraki yılların sayısına göre ödeyeceksin, o da sana ürün yıllarının sayısına göre satacak.

Колкото повече са годините, които остават, ще повишиш цената му и колкото по-малко са годините, които остават, ще понижиш цената му; защото той ти продава според броя на събиранията на плодовете.

Yılların sayısı çoksa fiyatı artıracak, azsa indireceksin. Çünkü sana yıllık ürünlerini satıyor.

Да не се онеправдавате един друг. Да се боиш от своя Бог, защото Аз съм ГОСПОД, вашият Бог.

Birbirinize haksızlık yapmayacak, Tanrınız’dan korkacaksınız. Tanrınız RAB benim.

И така, да държите наредбите Ми, да пазите законите Ми и да ги вършите, за да живеете безопасно в земята.

“ ‘Kurallarıma uyacak, ilkelerimi özenle yerine getireceksiniz. Böylece ülkede güvenlik içinde yaşayacaksınız.

Земята ще дава плодовете си и вие ще ядете до насита и ще живеете безопасно в нея.

Ülke de ürün verecek, sizi doyuracak ve orada güvenlik içinde oturacaksınız.

И ако кажете: Какво ще ядем в седмата година, като ето, не сеем и не събираме плодовете си? —

Toprağımızı ekmez, ürünümüzü toplamazsak, yedinci yıl ne yiyeceğiz? diye sorarsanız,

тогава ще заповядам така да се благослови за вас шестата година, че да роди плод за три години.

altıncı yıl size öyle bir bereket göndereceğim ki, toprak üç yıllık ürün verecek.

А в осмата година ще сеете и ще ядете от старите плодове до деветата година. Докато се съберат нейните плодове, ще ядете старите запаси.

Sekizinci yıl toprağınızı ekerken, dokuzuncu yıl ürün alıncaya kadar eski ürününüzü yiyeceksiniz.

Земята да не се продава завинаги, понеже земята е Моя; защото вие сте чужденци и пришълци при Мен.

“ ‘Tarlanız temelli olarak satılamaz. Çünkü bana aittir. Sizse yabancısınız, konuğumsunuz.

Затова в цялата земя, която притежавате, позволявайте обратно откупване на земята.

Miras alacağınız ülkenin her yerinde tarlanın asıl sahibine tarlasını geri alma hakkı tanımalısınız.

Ако брат ти обеднее и продаде нещо от притежанието си, да дойде изкупителят му, най-близкият му сродник, и да откупи онова, което брат му е продал.

Kardeşlerinizden biri yoksullaşır, toprağının bir parçasını satmak zorunda kalırsa, en yakın akrabası gelip toprağı geri alabilir.

Но ако човек няма изкупител, но ръката му достигне и сам намери с какво да го откупи,

Toprağını satın alacak yakın bir akrabası yoksa, sonradan durumu düzelir, yeterli para bulursa,

тогава да сметне годините от продажбата му и да върне излишъка на онзи, на когото го е продал, и нека се върне в притежанието си.

satış yaptıktan sonra geçen yılları hesaplayacak ve geri kalan parayı toprağını sattığı adama ödeyip toprağına dönecek.

Но ако не може да намери колкото трябва да плати, тогава продаденото да остане в ръката на купувача му до юбилейната година; и в юбилея да се освободи, и той да се върне в притежанието си.

Ancak toprağını geri alacak parayı bulamazsa, toprak özgürlük yılına kadar onu satın alan adama ait olacak. O yıl toprağı elinden çıkaracak, satan adam da toprağına kavuşacak.

Ако някой продаде къща за живеене в ограден град, тогава може да я откупи в разстояние на една цяла година от продажбата й; в разстояние на една цяла година той ще има право да я откупи.

“ ‘Surlu bir kentte evini satan adamın evi sattıktan tam bir yıl sonrasına kadar onu geri alma hakkı olacaktır.

Но ако не се откупи до изтичането на една цяла година, тогава къщата, която е в ограден град, да се потвърди завинаги на купувача си във всичките му поколения — на юбилей да не се освобождава.

Eğer bir yıl içinde evini geri almazsa, ev temelli olarak alıcıya geçecek, kuşaklar boyunca yeni sahibinin olacaktır. Özgürlük yılında ev yeni sahibinin elinden alınmayacaktır.

А къщите в неоградените села да се считат както полетата на земята — те може да се откупуват и да се освобождават в юбилей.

Ama surlarla çevrilmemiş köylerdeki evler tarlalar gibi işlem görecektir. İlk sahibinin evi geri alma hakkı olacak, özgürlük yılında evi satın alan onu geri verecektir.

Но що се отнася до градовете на левитите, до къщите в градовете на тяхното притежание, левитите могат винаги да ги откупуват.

“ ‘Ancak Levililer kendilerine ait kentlerde sattıkları evleri her zaman geri alma hakkına sahiptirler.

И ако някой откупи къща от левитите, тогава продадената къща вътре в града на неговото притежание да се освободи в юбилей; защото къщите в градовете на левитите са тяхно притежание между израилевите синове.

Eğer bir Levili bu kentlerde sattığı evi geri alamazsa, özgürlük yılında ev kendisine geri verilecektir. Çünkü Levililer’in kentlerindeki evler onların İsrail halkının arasındaki mülkleridir.

А полето на землището на градовете им да не се продава, защото им е вечно притежание.

Kentlerinin çevresindeki otlaklar ise satılamaz. Çünkü bunlar onların kalıcı mülküdür.

Ако брат ти обеднее и видиш, че ръката му трепери при теб, да му помогнеш, както и на чужденеца и пришълеца, за да живее при теб.

[] “ ‘Bir kardeşin yoksullaşır, muhtaç duruma düşerse, ona yardım etmelisin. Aranızda kalan bir yabancı ya da konuk gibi yaşayacak.

Да не му вземеш лихва или печалба и да се боиш от своя Бог, за да живее брат ти при теб.

Ondan faiz ve kâr alma. Tanrın’dan kork ki, kardeşin yanında yaşamını sürdürebilsin.

Да не му дадеш парите си с лихва и да не му дадеш храната си за печалба.

[] Ona faizle para vermeyeceksin. Ödünç verdiğin yiyecekten kâr almayacaksın.

Аз съм ГОСПОД, вашият Бог, който ви изведох от египетската земя, за да ви дам ханаанската земя и да бъда ваш Бог.

Ben Kenan ülkesini size vermek ve Tanrınız olmak için sizleri Mısır’dan çıkaran Tanrınız RAB’bim.

Ако брат ти при теб обеднее и ти се продаде, да не го натовариш с робска работа.

[] “ ‘Aranızda yaşayan bir kardeşin yoksullaşır, kendini köle olarak sana satarsa, onu bir köle gibi çalıştırmayacaksın.

Той да бъде като наемник или пришълец при теб; нека ти работи до юбилейната година.

Yanında çalışan bir işçi ya da yabancı gibi davranacaksın ona. Özgürlük yılına dek yanında çalışacak.

Тогава да си излезе от теб, той и децата му с него, и да се върне при племето си, и да се върне в притежанието на бащите си.

Sonra çocuklarıyla birlikte yanından ayrılıp ailesinin yanına, atalarının toprağına dönecek.

Защото те са Мои слуги, които изведох от египетската земя — да не бъдат продавани като роби.

Çünkü İsrailliler benim Mısır’dan çıkardığım kullarımdır. Köle olarak satılamazlar.

Да не господаруваш жестоко над него; да се боиш от своя Бог.

Ona efendilik etmeyecek, sert davranmayacaksın. Tanrın’dan korkacaksın.

А колкото за роба и робинята, които ще имаш от народите, които са около вас, от тях можете да купувате роб и робиня.

“ ‘Köleleriniz, cariyeleriniz çevrenizdeki uluslardan olmalı. Onlardan uşak ve cariye satın alabilirsiniz.

Също и от децата на пришълците, които живеят като чужденци между вас, от тях да купувате и от техните семейства, които са между вас, които те са родили в земята ви — те могат да ви бъдат притежание;

Ayrıca aranızda yaşayan yabancıların çocuklarını, ister ülkenizde doğmuş olsun ister olmasın, satın alıp onlara sahip olabilirsiniz.

и можете да ги оставяте в наследство на децата си и те да ги наследяват след вас като притежание. Те могат да ви бъдат роби завинаги. А над братята си, израилевите синове, да не господарувате жестоко един над друг.

Onları miras olarak çocuklarınıza bırakabilirsiniz. Yaşamları boyunca size kölelik edecekler. Ancak bir İsrailli kardeşine efendilik etmeyecek, sert davranmayacaksın.

Ако чужденецът или пришълецът, който живее при теб, се замогне, а брат ти при него обеднее и се продаде на чужденеца или на пришълеца при теб, или на когото и да било от рода на чужденеца,

“ ‘Aranızda yaşayan bir yabancı ya da geçici olarak kalan biri zenginleşir, buna karşılık bir İsrailli kardeşin yoksullaşıp kendini ona ya da ailesinin bir bireyine köle olarak satarsa,

след като се продаде, той може да се откупи. Един от братята му може да го откупи;

satıldıktan sonra geri alınma hakkı vardır. Kardeşlerinden biri, amcası, amcasının oğlu veya yakın akrabalarından, ailesinden biri onu geri alabilir. Ya da yeterli para bulursa, kendisi özgürlüğünü geri alabilir.

или чичо му, или чичовият му син може да го откупи, или някой кръвен роднина от рода му може да го откупи, или ако на него му стига ръка, може сам да се откупи.

satıldıktan sonra geri alınma hakkı vardır. Kardeşlerinden biri, amcası, amcasının oğlu veya yakın akrabalarından, ailesinden biri onu geri alabilir. Ya da yeterli para bulursa, kendisi özgürlüğünü geri alabilir.

Тогава да сметне с купувача си от годината, когато му се е продал, до юбилейната година, и цената, за която се е продал, да бъде съответно на броя на годините; според времето на наемник да бъде при него.

Efendisiyle hesap görmeli. Kendisini sattığı yıldan özgürlük yılına kadar geçen yılları sayacaklar. Özgürlüğünün bedeli, kalan yılların sayısına göre bir işçinin gündelik ücreti üzerinden hesap edilecektir.

Ако остават още много години, съответно на тях да върне за откупуването си от парите, с които е бил купен.

Eğer geriye çok yıl kalıyorsa, buna göre özgürlüğünün bedeli olarak satın alındığı fiyatın bir bölümünü ödeyecek.

А ако остават малко години до юбилейната година, да му пресметне и съответно на годините да върне за откупуването си.

Eğer özgürlük yılına yalnız birkaç yıl kalmışsa, ona göre hesap ederek özgürlüğünün bedelini ödemelidir.

Като наемник от година на година да бъде при него; той да не господарува жестоко над него пред теб.

Efendisinin yanında yıllık sözleşmeyle çalışan bir işçi gibi yaşamalıdır. Senin önünde efendisinin ona sert davranmamasını sağlayacaksın.

Но ако не се откупи така, тогава да си излезе в юбилейната година, той и децата му с него,

“ ‘Bu yollardan özgürlüğüne kavuşamasa bile, özgürlük yılında çocuklarıyla birlikte özgür olacaktır.

защото израилевите синове са Мои слуги; те са Мои слуги, които изведох от египетската земя. Аз съм ГОСПОД, вашият Бог.

Çünkü İsrailliler benim kullarım, Mısır’dan çıkardığım kendi kullarımdır. Tanrınız RAB benim.’ ”