Leviticus 25

И ГОСПОД говори на Мойсей на Синайската планина и каза:

Disse mais o Senhor a Moisés no monte Sinai:

Говори на израилевите синове и им кажи: Когато влезете в земята, която Аз ви давам, тогава земята да пази събота за ГОСПОДА.

Fala aos filhos de Israel e dize-lhes: Quando tiverdes entrado na terra que eu vos dou, a terra guardará um sábado ao Senhor.

Шест години да сееш нивите си и шест години да режеш лозето си и да събираш плода му;

Seis anos semearás a tua terra, e seis anos podarás a tua vinha, e colherás os seus frutos;

а седмата година да бъде събота за почивка на земята, събота на ГОСПОДА; в нея да не сееш нивата си и да не режеш лозето си.

mas no sétimo ano haverá sábado de descanso solene para a terra, um sábado ao Senhor; não semearás o teu campo, nem podarás a tua vinha.

Да не жънеш и саморасла жетва и да не обираш гроздето от нерязано лозе; да бъде година за почивка на земята.

O que nascer de si mesmo da tua sega não segarás, e as uvas da tua vide não tratada não vindimarás; ano de descanso solene será para a terra.

Произведеното през тази събота на земята ще ви бъде за храна — на теб, на слугата ти, на слугинята ти, на наемника ти и на чужденеца, който пребивава при теб,

Mas os frutos do sábado da terra vos serão por alimento, a ti, e ao teu servo, e à tua serva, e ao teu jornaleiro, e ao estrangeiro que peregrina contigo,

на добитъка ти и на животните, които са в земята ти, цялото й произведение ще бъде за храна.

e ao teu gado, e aos animais que estão na tua terra; todo o seu produto será por mantimento.

И да си изброиш седем съботни години, седем пъти по седем години, така че дните на седемте съботни години да ти станат четиридесет и девет години.

Também contarás sete sábados de anos, sete vezes sete anos; de maneira que os dias dos sete sábados de anos serão quarenta e nove anos.

И тогава, на десетия ден от седмия месец, да направиш да се затръби с тръба; в деня на умилостивението да направите да се затръби с тръба по цялата ви земя.

Então, no décimo dia do sétimo mês, farás soar fortemente a trombeta; no dia da expiação fareis soar a trombeta por toda a vossa terra.

И да осветите петдесетата година и да провъзгласите освобождение по цялата земя, на всичките й жители; това ще ви бъде юбилей и ще се върнете всеки в притежанието си, и ще се върнете всеки при рода си.

E santificareis o ano quinquagésimo, e apregoareis liberdade na terra a todos os seus habitantes; ano de jubileu será para vós; pois tornareis, cada um à sua possessão, e cada um à sua família.

Петдесетата година да ви бъде юбилейна година; през нея да не сеете, да не жънете самораслото и да не берете нерязаното лозе,

Esse ano quinquagésimo será para vós jubileu; não semeareis, nem segareis o que nele nascer de si mesmo, nem nele vindimareis as uvas das vides não tratadas.

защото това е юбилей — да ви бъде свят; да се храните от полето, с произведеното от него.

Porque é jubileu; santo será para vós; diretamente do campo comereis o seu produto.

В тази юбилейна година да се върнете всеки в притежанието си.

Nesse ano do jubileu tornareis, cada um à sua possessão.

И ако продадеш нещо на ближния си или купиш нещо от ближния си, да не се онеправдавате един друг.

Se venderdes alguma coisa ao vosso próximo ou a comprardes da mão do vosso próximo, não vos defraudareis uns aos outros.

Според броя на годините след юбилея да купуваш от ближния си и според броя на годините на събиране на плодовете да ти продава.

Conforme o número de anos desde o jubileu é que comprarás ao teu próximo, e conforme o número de anos das colheitas é que ele te venderá.

Колкото повече са годините, които остават, ще повишиш цената му и колкото по-малко са годините, които остават, ще понижиш цената му; защото той ти продава според броя на събиранията на плодовете.

Quanto mais forem os anos, tanto mais aumentarás o preço, e quanto menos forem os anos, tanto mais abaixarás o preço; porque é o número das colheitas que ele te vende.

Да не се онеправдавате един друг. Да се боиш от своя Бог, защото Аз съм ГОСПОД, вашият Бог.

Nenhum de vós oprimirá ao seu próximo; mas temerás o teu Deus; porque eu sou o Senhor vosso Deus.

И така, да държите наредбите Ми, да пазите законите Ми и да ги вършите, за да живеете безопасно в земята.

Pelo que observareis os meus estatutos, e guardareis os meus preceitos e os cumprireis; assim habitareis seguros na terra.

Земята ще дава плодовете си и вие ще ядете до насита и ще живеете безопасно в нея.

Ela dará o seu fruto, e comereis a fartar; e nela habitareis seguros.

И ако кажете: Какво ще ядем в седмата година, като ето, не сеем и не събираме плодовете си? —

Se disserdes: Que comeremos no sétimo ano, visto que não haveremos de semear, nem fazer a nossa colheita?

тогава ще заповядам така да се благослови за вас шестата година, че да роди плод за три години.

Então eu mandarei a minha bênção sobre vós no sexto ano, e a terra produzirá fruto bastante para os três anos.

А в осмата година ще сеете и ще ядете от старите плодове до деветата година. Докато се съберат нейните плодове, ще ядете старите запаси.

No oitavo ano semeareis, e comereis da colheita velha; até o ano nono, até que venha a colheita nova, comereis da velha.

Земята да не се продава завинаги, понеже земята е Моя; защото вие сте чужденци и пришълци при Мен.

Também não se venderá a terra em perpetuidade, porque a terra é minha; pois vós estais comigo como estrangeiros e peregrinos:

Затова в цялата земя, която притежавате, позволявайте обратно откупване на земята.

Portanto em toda a terra da vossa possessão concedereis que seja remida a terra.

Ако брат ти обеднее и продаде нещо от притежанието си, да дойде изкупителят му, най-близкият му сродник, и да откупи онова, което брат му е продал.

Se teu irmão empobrecer e vender uma parte da sua possessão, virá o seu parente mais chegado e remirá o que seu irmão vendeu.

Но ако човек няма изкупител, но ръката му достигне и сам намери с какво да го откупи,

E se alguém não tiver remidor, mas ele mesmo tiver enriquecido e achado o que basta para o seu resgate,

тогава да сметне годините от продажбата му и да върне излишъка на онзи, на когото го е продал, и нека се върне в притежанието си.

contará os anos desde a sua venda, e o que ficar do preço da venda restituirá ao homem a quem a vendeu, e tornará à sua possessão.

Но ако не може да намери колкото трябва да плати, тогава продаденото да остане в ръката на купувача му до юбилейната година; и в юбилея да се освободи, и той да се върне в притежанието си.

Mas, se as suas posses não bastarem para reavê-la, aquilo que tiver vendido ficará na mão do comprador até o ano do jubileu; porém no ano do jubileu sairá da posse deste, e aquele que vendeu tornará à sua possessão.

Ако някой продаде къща за живеене в ограден град, тогава може да я откупи в разстояние на една цяла година от продажбата й; в разстояние на една цяла година той ще има право да я откупи.

Se alguém vender uma casa de moradia em cidade murada, poderá remi-la dentro de um ano inteiro depois da sua venda; durante um ano inteiro terá o direito de a remir.

Но ако не се откупи до изтичането на една цяла година, тогава къщата, която е в ограден град, да се потвърди завинаги на купувача си във всичките му поколения — на юбилей да не се освобождава.

Mas se, passado um ano inteiro, não tiver sido resgatada, essa casa que está na cidade murada ficará, em perpetuidade, pertencendo ao que a comprou, e à sua descendência; não sairá o seu poder no jubileu.

А къщите в неоградените села да се считат както полетата на земята — те може да се откупуват и да се освобождават в юбилей.

Todavia as casas das aldeias que não têm muro ao redor serão consideradas como o campo da terra; poderão ser remidas, e sairão do poder do comprador no jubileu.

Но що се отнася до градовете на левитите, до къщите в градовете на тяхното притежание, левитите могат винаги да ги откупуват.

Também, no tocante às cidades dos levitas, às casas das cidades da sua possessão, terão eles direito perpétuo de remi-las.

И ако някой откупи къща от левитите, тогава продадената къща вътре в града на неговото притежание да се освободи в юбилей; защото къщите в градовете на левитите са тяхно притежание между израилевите синове.

E se alguém comprar dos levitas uma casa, a casa comprada e a cidade da sua possessão sairão do poder do comprador no jubileu; porque as casas das cidades dos levitas são a sua possessão no meio dos filhos de Israel.

А полето на землището на градовете им да не се продава, защото им е вечно притежание.

Mas o campo do arrabalde das suas cidades não se poderá vender, porque lhes é possessão perpétua.

Ако брат ти обеднее и видиш, че ръката му трепери при теб, да му помогнеш, както и на чужденеца и пришълеца, за да живее при теб.

Também, se teu irmão empobrecer ao teu lado, e lhe enfraquecerem as mãos, sustentá-lo-ás; como estrangeiro e peregrino viverá contigo.

Да не му вземеш лихва или печалба и да се боиш от своя Бог, за да живее брат ти при теб.

Não tomarás dele juros nem ganho, mas temerás o teu Deus, para que teu irmão viva contigo.

Да не му дадеш парите си с лихва и да не му дадеш храната си за печалба.

Não lhe darás teu dinheiro a juros, nem os teus víveres por lucro.

Аз съм ГОСПОД, вашият Бог, който ви изведох от египетската земя, за да ви дам ханаанската земя и да бъда ваш Бог.

Eu sou o Senhor vosso Deus, que vos tirei da terra do Egito, para vos dar a terra de Canaã, para ser o vosso Deus.

Ако брат ти при теб обеднее и ти се продаде, да не го натовариш с робска работа.

Também, se teu irmão empobrecer ao teu lado e vender-se a ti, não o farás servir como escravo.

Той да бъде като наемник или пришълец при теб; нека ти работи до юбилейната година.

Como jornaleiro, como peregrino estará ele contigo; até o ano do jubileu te servirá;

Тогава да си излезе от теб, той и децата му с него, и да се върне при племето си, и да се върне в притежанието на бащите си.

então sairá do teu serviço, e com ele seus filhos, e tornará à sua família, à possessao de seus pais.

Защото те са Мои слуги, които изведох от египетската земя — да не бъдат продавани като роби.

Porque são meus servos, que tirei da terra do Egito; não serão vendidos como escravos.

Да не господаруваш жестоко над него; да се боиш от своя Бог.

Não dominarás sobre ele com rigor, mas temerás o teu Deus.

А колкото за роба и робинята, които ще имаш от народите, които са около вас, от тях можете да купувате роб и робиня.

E quanto aos escravos ou às escravas que chegares a possuir, das nações que estiverem ao redor de vós, delas é que os comprareis.

Също и от децата на пришълците, които живеят като чужденци между вас, от тях да купувате и от техните семейства, които са между вас, които те са родили в земята ви — те могат да ви бъдат притежание;

Também os comprareis dentre os filhos dos estrangeiros que peregrinarem entre vós, tanto dentre esses como dentre as suas famílias que estiverem convosco, que tiverem eles gerado na vossa terra; e vos serão por possessão.

и можете да ги оставяте в наследство на децата си и те да ги наследяват след вас като притежание. Те могат да ви бъдат роби завинаги. А над братята си, израилевите синове, да не господарувате жестоко един над друг.

E deixá-los-eis por herança aos vossos filhos depois de vós, para os herdarem como possessão; desses tomareis os vossos escravos para sempre; mas sobre vossos irmãos, os filhos de Israel, não dominareis com rigor, uns sobre os outros.

Ако чужденецът или пришълецът, който живее при теб, се замогне, а брат ти при него обеднее и се продаде на чужденеца или на пришълеца при теб, или на когото и да било от рода на чужденеца,

Se um estrangeiro ou peregrino que estiver contigo se tornar rico, e teu irmão, que está com ele, empobrecer e vender-se ao estrangeiro ou peregrino que está contigo, ou à linhagem da família do estrangeiro,

след като се продаде, той може да се откупи. Един от братята му може да го откупи;

depois que se houver vendido, poderá ser remido; um de seus irmãos o poderá remir;

или чичо му, или чичовият му син може да го откупи, или някой кръвен роднина от рода му може да го откупи, или ако на него му стига ръка, може сам да се откупи.

ou seu tio, ou o filho de seu tio, ou qualquer parente chegado da sua família poderá remi-lo; ou, se ele se tiver tornado rico, poderá remir-se a si mesmo.

Тогава да сметне с купувача си от годината, когато му се е продал, до юбилейната година, и цената, за която се е продал, да бъде съответно на броя на годините; според времето на наемник да бъде при него.

E com aquele que o comprou fará a conta desde o ano em que se vendeu a ele até o ano do jubileu; e o preço da sua venda será conforme o número dos anos; conforme os dias de um jornaleiro estará com ele.

Ако остават още много години, съответно на тях да върне за откупуването си от парите, с които е бил купен.

Se ainda faltarem muitos anos, conforme os mesmos restituirá, do dinheiro pelo qual foi comprado, o preço da sua redenção;

А ако остават малко години до юбилейната година, да му пресметне и съответно на годините да върне за откупуването си.

e se faltarem poucos anos até o ano do jubileu, fará a conta com ele; segundo o número dos anos restituirá o preço da sua redenção.

Като наемник от година на година да бъде при него; той да не господарува жестоко над него пред теб.

Como servo contratado de ano em ano, estará com o comprador; o qual não dominará sobre ele com rigor diante dos teus olhos.

Но ако не се откупи така, тогава да си излезе в юбилейната година, той и децата му с него,

E, se não for remido por nenhum desses meios, sairá livre no ano do jubileu, e com ele seus filhos.

защото израилевите синове са Мои слуги; те са Мои слуги, които изведох от египетската земя. Аз съм ГОСПОД, вашият Бог.

Porque os filhos de Israel são meus servos; eles são os meus servos que tirei da terra do Egito. Eu sou o Senhor vosso Deus.