Proverbs 6

Сине мой, ако си станал поръчител за ближния си, или си дал гаранция за някой чужд,

ای فرزندم، آیا ضامن همسایه‌ات شده‌ای و به‌خاطر شخص غریبه‌ای قول داد‌ه‌ای؟

впримчил си се с думите на устата си, уловил си се с думите на устата си,

آیا با دست خود، خودت را به دام انداخته‌ای و به‌خاطر قولی که داد‌ه‌ای گرفتار شده‌ای؟

тогава, сине мой, направи това и се избави, тъй като си паднал в ръката на ближния си — иди, втурни се и настоявай пред ближния си,

ای فرزندم، در این صورت اسیر شده‌ای. پس هرچه می‌گویم انجام بده تا خود را آزاد کنی. فوراً نزد او برو خواهش کن و ضمانت خود را پس بگیر.

не давай сън на очите си, нито дрямка на клепачите си,

تا این کار را نکرده‌ای نخواب و حتّی لحظه‌ای آرام ننشین.

избави се като сърна от ръката на ловеца и като птица от ръката на птицеловеца.

خودت را مثل آهو از کمند و مثل گنجشک از دام صیاد آزاد کن.

Иди при мравката, ленивецо, виж пътищата й и стани мъдър.

مردم تنبل باید از زندگی مورچه‌ها عبرت بگیرند.

Тя, без да има началник, надзирател или управител,

آنها نه رهبر دارند و نه فرمانده،

приготвя хляба си през лятото, събира храната си в жетва.

امّا آذوقهٔ زمستان خود را هنگام تابستان ذخیره می‌کنند.

Докога ще лежиш, ленивецо? Кога ще станеш от съня си?

شخص تنبل تا چه هنگام می‌خوابد و چه وقت بیدار خواهد شد؟

Малко спане, малко дрямка, малко сгъване на ръце за сън,

او می‌گوید: «اندکی بیشتر می‌خوابم و کمی استراحت می‌کنم!»

и беднотията ти ще дойде като разбойник и нуждата ти — като въоръжен мъж.

امّا وقتی‌که خواب است، فقر و هلاکت مانند راهزن بر او حمله می‌کنند.

Негоден човек, нечестив човек е онзи, който ходи с лъжлива уста,

مردمان پست و بی‌ارزش همیشه و همه‌جا دروغ می‌گویند.

намига с очите си, дава знаци с краката си, сочи с пръстите си.

چشمک می‌زنند و حرکاتی می‌کنند که تو را فریب بدهند.

Измами са в сърцето му, крои зло по всяко време, сее раздори,

همیشه فکرشان پر از نقشه‌های پلید و زشت است تا دردسر ایجاد کنند.

затова гибелта му ще дойде внезапно, изведнъж ще се съкруши, и то без изцеление.

به همین دلیل، بلا و مصیبت ناگهانی بر آنها حمله می‌کند و آنها را طوری شکست می‌دهد که دیگر چاره‌ای نداشته باشند.

Шест неща мрази ГОСПОД, и дори седем са мерзост за душата Му:

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

надменни очи, лъжлив език и ръце, които проливат невинна кръв,

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

сърце, което крои зли планове, крака, които бързо тичат към зло,

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

лъжесвидетел, който говори лъжа, и такъв, който сее раздори между братя.

شش، بلکه هفت چیز است که خداوند از آنها نفرت دارد و نمی‌تواند تحمّل کند: نگاه متکبّرانه، زبان دروغگو، دستی که خون بی‌گناهی را بریزد، فکری که نقشه‌های پلید بکشد، پایی که برای انجام کارهای زشت عجله کند، شاهدی که شهادت دروغ بدهد و کسی‌که رابطهٔ دوستان و خویشاوندان را به هم بزند.

Сине мой, пази заповедта на баща си и не отхвърляй закона на майка си.

ای فرزند من هرچه پدرت می‌گوید انجام بده و آنچه مادرت می‌گوید فراموش مکن.

Вържи ги завинаги за сърцето си, увий ги около шията си.

سخنان آنها را پیوسته به‌خاطر داشته‌ باش و آنها را در قلبت حفظ کن.

Когато ходиш, ще те води, когато спиш, ще те пази, когато се събудиш, ще разговаря с теб.

تعالیم آنها هنگام سفر راهنما، شبها محافظ و روزها مشاور تو خواهند بود.

Защото заповедта е светилник и законът — светлина, и поучителните изобличения са път на живот,

اوامر آنها مانند چراغی روشن است و سرزنش‌های ایشان طریق زندگی را به تو می‌آموزد.

за да те пазят от злата жена, от ласкателния език на чужденката.

آنها تو را از زن شوهردار و از سخنان فریبندهٔ او دور می‌کنند.

Не пожелавай красотата й в сърцето си и да не те улови с миглите си,

زیبایی آنان تو را تحریک ننماید و چشمان افسونگرشان تو را وسوسه نکند.

защото заради блудна жена човек изпада до парче хляб и жена на друг мъж лови скъпоценната душа.

زنا کردن با زن فاحشه، به قیمت یک قرص نان تمام می‌شود، امّا زنا کردن با زن شوهردار به قیمت هستی و زندگی انسان تمام می‌شود.

Може ли някой да вземе огън в пазвата си и дрехите му да не изгорят?

آیا می‌توانی آتش را در آغوش بگیری و نسوزی؟

Може ли някой да ходи по разпалени въглища и краката му да не обгорят?

آیا کسی می‌تواند روی آتش راه برود و پایش نسوزد؟

Така е и с онзи, който влиза при жената на ближния си — който се докосне до нея, няма да бъде невинен.

همینطور کسی‌که با زن شوهردار همخواب شود، از مجازات در امان نخواهد بود.

Крадецът не бива презиран, ако краде, за да насити душата си, когато е гладен,

مردم دزدی را که به‌خاطر گرسنگی دزدی کرده است، سرزنش نمی‌کنند؛

но ако бъде уловен, трябва да възстанови седмократно, трябва да даде целия имот на къщата си.

امّا اگر دستگیر شود، باید هفت برابر آن چه دزدیده جریمه بدهد. باید هرچه دارد بدهد.

Онзи, който прелюбодейства с жена, е лишен от ум. Който прави това, погубва собствената си душа.

امّا مردی که با زن شوهردار زنا می‌کند، کاملاً بی‌شعور است. زیرا او جان خود را از بین می‌برد.

Рани и срам ще намери и позорът му няма да се изличи,

رسوایی و کتک نصیب او خواهد شد و ننگ او از بین نخواهد رفت.

защото ревността събужда яростта на мъжа и той няма да пожали в деня на отмъщението.

زیرا حسادت خشم شوهر را برمی‌انگیزد و در موقع انتقام هیچ رحم و شفقتی نخواهد کرد.

Няма да приеме никакъв откуп и няма да се умилостиви, ако и да умножаваш даровете.

هیچ چیز او را راضی نمی‌کند و به هیچ قیمتی نمی‌توان رضایت او را به ‌دست آورد.