Proverbs 25

И това също са притчи на Соломон, които събраха мъжете на юдовия цар Езекия.

اینها نیز از امثال سلیمان است که کاتبان حزقیا، پادشاه یهودا آنها را نوشته‌اند:

Слава на Бога е да облича нещо в тайна, а слава на царете е да издирват нещо.

عظمت خدا در پوشاندن اسرار اوست، امّا عظمت پادشاه در جستجو کردن امور.

Височината на небето и дълбочината на земята, и сърцето на царете са неизследими.

پی بردن به افکار پادشاه مانند پی بردن به بلندی آسمان و عمق زمین، غیر ممکن است.

Отдели примеса от среброто, и ще излезе произведение за златаря.

ناخالصی را از نقره جدا کن تا زرگر بتواند از آن ظرفی بسازد.

Отдели безбожния от царя, и престолът му в правда ще се утвърди.

مأموران شریر پادشاه را از او دور کن تا تخت او در عدالت پایدار بماند.

Не се превъзнасяй пред царя и не стой на мястото на големците,

وقتی به حضور پادشاه می‌روی، خود را شخص بزرگی مپندار و در جای بزرگان منشین،

защото по-добре да ти кажат: Ела тук горе! — отколкото да те понижат в присъствието на началника, когото очите ти са видели.

چون بهتر است به تو گفته شود: «بالاتر بنشین»، تا اینکه تو را در برابر چشمان بزرگان در جای پایین‌تر بنشانند.

Не прибързвай да отидеш на съд, да не би накрая да не знаеш какво да правиш, когато ближният ти те засрами.

وقتی با همسایه‌ات اختلاف داری، با شتاب به دادگاه نرو، زیرا اگر در آخر ثابت شود که حق با او بوده است، تو چه خواهی کرد؟

Защитавай своето дело пред ближния си, но не откривай чужди тайни,

وقتی با همسایه‌ات دعوا می‌کنی، رازی را که از دیگران شنیده‌ای فاش نکن،

да не би който те слуша да те укори, и лошото ти име да не отбегне от теб.

زیرا در این صورت دیگر کسی به تو اطمینان نخواهد کرد و بدنام خواهی شد.

Както златни ябълки в сребърни съдове, така е дума, казана на място.

سخنی که بجا گفته شود، مانند نگین طلاست که در ظرف نقره‌ای نشانده شده باشد.

Както златна обица и украшение от чисто злато, така е мъдър изобличител за слушащо ухо.

نصیحت شخص دانا برای گوش شنوا، مانند حلقهٔ طلا و جواهر، با ارزش است.

Както прохладата на снега във време на жетва, така е верен посланик за онези, които го изпращат — освежава душата на господаря си.

خدمتکار امین همچون آب سرد در گرمای تابستان، روح آقای خود را تازه می‌کند.

Както облаци и вятър без дъжд, така е, който се хвали с лъжлив подарък.

کسی‌که دَم از سخاوت می‌زند، امّا چیزی به کسی نمی‌بخشد، مانند ابر و بادی است که باران نمی‌آورد.

С дълготърпение се склонява управител и мек език троши кости.

شخص صبور می‌تواند حتّی حاکم را قانع سازد و زبان نرم می‌تواند هر مانع قوی را از بین بردارد.

Намерил ли си мед? Яж само колкото ти е нужно, да не би да се преситиш от него и да го повърнеш.

اگر به عسل دست یافتی، به اندازهٔ کافی بخور، وگرنه آن را استفراغ خواهی کرد.

Рядко слагай крака си в къщата на ближния си, да не би да му досадиш и да те намрази.

بیش از حد به خانهٔ همسایه‌ات نرو، مبادا از تو متنفّر شود.

Както боздуган, меч и остра стрела, така е човек, който свидетелства лъжливо против ближния си.

شهادت دروغ برضد همسایه، مانند تبر و شمشیر و تیرِ تیز، صدمه می‌زند.

Както болен зъб и изкълчен крак, така е доверие към неверен човек във време на беда.

اعتماد کردن به شخص خائن در زمان سختی، مانند جویدن غذا با دندان لق و دویدن با پای شکسته است.

Както събличане на дреха в студено време, както оцет на сода, така е и онзи, който пее песни на наскърбено сърце.

آواز خواندن برای شخص غمگین، مانند لخت شدن در هوای سرد و پاشیدن نمک بر زخم است.

Ако този, който те мрази, е гладен, дай му хляб да яде и ако е жаден, дай му вода да пие,

اگر دشمنت گرسنه باشد، به او غذا بده و اگر تشنه باشد، او را آب بنوشان.

защото така ще натрупаш жар на главата му и ГОСПОД ще те възнагради.

این کار تو او را شرمنده می‌سازد و خداوند به تو پاداش می‌دهد.

Северният вятър донася дъжд, а тайно злословещият език — разгневени лица.

همان‌طور که باد شمال باران می‌آورد، بدگویی هم خشم و عصبانیّت به بار می‌آورد.

По-добре да живееш в ъгъл на тавана, отколкото в къща, споделена със свадлива жена.

سکونت در گوشهٔ بام، بهتر است از زندگی کردن با زن غرغرو در یک خانه.

Както студена вода за жадна душа, така е и добра вест от далечна земя.

خبر خوشی که از دیار دور می‌رسد، همچون آب سردی برای آدم تشنه است.

Както мътен извор и замърсен кладенец, така е праведният, който се поклаща пред безбожния.

سازش آدم درستکار با شخص شریر مانند آلوده کردن منبع آب و گِل آلود ساختن چشمه است.

Не е добре да се яде много мед и думи на почит използувай пестеливо.

همان‌طور که زیاده روی در خوردن عسل ضرر دارد، انتظار شنیدن تعریف و تمجید از مردم نیز ناپسند است.

Както съборен град без стена, така е мъж, който не владее духа си.

کسی‌که بر نفس خویش تسلّط ندارد، مثل شهر بی‌دیوار، ناامن است.