Proverbs 22

По-желателно е добро име отколкото голямо богатство; и добра слава — отколкото сребро и злато.

نیکنامی از ثروت هنگفت بهتر است و محبوبیت از طلا و نقره.

Богатият и бедният се срещат — ГОСПОД е Създателят на всички тях.

فقیر و ثروتمند یک وجه مشترک دارند: هردوی آنها را خداوند آفریده است.

Благоразумният вижда злото и се скрива, а простите вървят напред и се наказват.

شخص باهوش خطر را می‌بیند و از آن دوری می‌کند، امّا آدم نادان به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

Следствието на смирението, на страха от ГОСПОДА е богатства, чест и живот.

نتیجهٔ فروتنی و اطاعت از خداوند، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

Тръни и примки има в пътя на лъжливия — който пази душата си, ще бъде далеч от тях.

راه شریران پر از خارها و دامهاست. اگر جان خود را دوست داری از رفتن به آن راه خودداری کن.

Възпитавай детето в пътя, по който трябва да върви, и няма да се отклони от него дори когато остарее.

کودک را در راهی که باید برود، تربیت نما و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

Богатият властва над сиромасите и който взема назаем, е роб на заемодателя.

فقیر، اسیر ثروتمند است و کسی‌که قرض می‌گیرد، غلام قرض‌دهنده.

Който сее беззаконие, ще пожъне беда и тоягата ще сложи край на яростта му.

هر که ظلم بکارد، همان را درو خواهد کرد و قدرتش درهم خواهد شکست.

Който има щедро око, ще бъде благословен, защото дава от хляба си на сиромаха.

شخص سخاوتمند برکت خواهد یافت، چون خوراک خود را با فقرا تقسیم می‌کند.

Изгони присмивателя и препирнята ще се махне, също и караниците, и позорът ще престанат.

شخص مسخره‌کننده را بیرون انداز تا دشمنی و کشمکش و فحاشی خاتمه یابد.

Който обича чистота на сърцето и има благодат на устните си, царят му е приятел.

کسی‌که قلب پاک و کلام دلنشین را دوست داشته باشد، حتّی پادشاه هم او را دوست خواهد داشت.

Очите на ГОСПОДА пазят знание, но Той събаря думите на неверния.

خداوند حافظ راستی است و سخنان دروغ را باطل می‌سازد.

Ленивият казва: Лъв има навън! Ще бъда убит насред площадите!

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم، شیر مرا خواهد خورد.»

Устата на чужди жени е дълбока яма; онзи, на когото ГОСПОД се гневи, ще падне в нея.

سخنان زن بدکار مانند یک دام، خطرناک است و هرکسی که مورد غضب خداوند باشد، در آن گرفتار می‌شود.

Безумието е вързано в сърцето на детето, но тоягата на наказанието ще го отдалечи от него.

حماقت در وجود کودک نهفته است، امّا تنبیه آن را از او بیرون می‌کند.

Който потиска бедния, за да увеличи богатствата си, и който дава на богатия, непременно ще изпадне в бедност.

کسی‌که به‌خاطر نفع خود به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه بدهد، سرانجام گرفتار فقر خواهد شد.

Приклони ухото си и чуй думите на мъдрите, и прилепи сърцето си към моето знание,

به سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم، گوش بده و آنها را یاد بگیر،

защото е приятно, ако ги пазиш в сърцето си, и нека бъдат винаги готови на устните ти.

زیرا یادآوری و بیان آنها تو را شادمان می‌سازد.

За да бъде упованието ти в ГОСПОДА, аз те уча днес — точно теб.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

Не ти ли писах много пъти със съвети и знание,

من این سی مَثَل را که پر از حکمت و نصیحت است، برای تو نوشته‌ام

за да те направя да познаеш верността на думите на истината, за да отговаряш с думи на истина на онези, които те пращат?

تا حقیقت را همان‌طور که هست به تو یاد بدهم و تو نیز آن را به کسانی‌که از تو می‌پرسند، تعلیم دهی.

Не ограбвай бедния, защото е беден, и не притеснявай страдащия в портата,

به شخص فقیری که پشتیبانی ندارد، ظلم نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال نساز.

защото ГОСПОД ще защити делото им и ще ограби живота на онези, които ги ограбват.

زیرا خداوند به داد آنها می‌رسد و کسانی را که به آنها ظلم کرده‌اند، به سزای کارهایشان می‌رساند.

Не се сприятелявай с гневлив човек и не ходи с избухлив човек,

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

за да не научиш пътеките му и да поставиш примка за душата си.

مبادا تو نیز مانند آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

Не бъди от тези, които дават ръка, от тези, които стават поръчители за дългове,

ضامن کسی نشو و تعهّد نکن که او قرض خود را ادا خواهد کرد،

защото, ако нямаш с какво да платиш, защо да вземе постелката ти изпод теб?

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

Не премествай старите граници, които бащите ти са определили.

حدود زمین خود را که اجدادت از قدیم تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

Виждаш ли човек, прилежен в работата си? Той ще стои пред царе, няма да стои пред неизвестни хора.

آیا شخصی را که در کار خود مهارت دارد، می‌بینی؟ او نزد مردمِ عادی باقی نخواهد ماند، بلکه در حضور پادشاهان خدمت خواهد کرد.