Matthew 22

И Иисус пак започна да им говори с притчи, като казваше:

عیسی باز هم برای مردم مَثَلی آورده گفت:

Небесното царство прилича на един цар, който направи сватба на сина си.

«پادشاهی آسمان مانند پادشاهی است كه برای عروسی پسر خود، جشنی ترتیب داد.

Той разпрати слугите си да повикат поканените на сватбата, но те не искаха да дойдат.

او نوكران خود را فرستاد تا به دعوت شدگان بگویند که در جشن حاضر شوند، امّا آنها نخواستند بیایند.

Пак изпрати други слуги, като им каза: Кажете на поканените: Ето, приготвих обяда си: юнците ми и угоените ми са заклани и всичко е готово; елате на сватбата!

پادشاه بار دیگر عدّه‌ای را فرستاده به آنها فرمود كه به دعوت شدگان بگویند: 'به جشن عروسی بیایید، چون ضیافتی كه ترتیب داده‌ام آماده است، گاوها و پرواریهای خود را سر بریده و همه‌چیز را آماده کرده‌ام.'

Но те пренебрегнаха поканата и се разотидоха: един на своята нива, а друг – по търговията си;

امّا دعوت شدگان به دعوت او اعتنایی نكردند و مشغول كار خود شدند. یكی به مزرعهٔ خود رفت و دیگری به كسب و كار خود پرداخت

а останалите хванаха слугите му и безсрамно ги оскърбиха и убиха.

درحالی‌که دیگران، نوكران پادشاه را گرفته، زدند و آنها را كشتند.

А царят се разгневи, изпрати войските си и погуби онези убийци, и изгори града им.

وقتی پادشاه این را شنید، غضبناک شد و سربازان خود را فرستاد و آنها قاتلان را كشتند و شهرشان را آتش زدند.

Тогава каза на слугите си: Сватбата е готова, но поканените не бяха достойни.

آنگاه پادشاه به نوكران خود گفت: 'جشن عروسی آماده است، امّا کسانی‌که دعوت كرده بودم، لایق نبودند.

Затова идете по кръстопътищата и колкото намерите, ги поканете на сватба.

پس به کوچه‌ها و خیابانها بروید و هرکه را یافتید به عروسی دعوت كنید.'

И така, онези слуги излязоха по пътищата, събраха всички, които намериха – зли и добри – и сватбата се напълни с гости.

آنان رفته و هرکه را پیدا كردند -‌چه نیک و چه بد- با خود آوردند و به این ترتیب تالار از مهمانان پر شد.

А царят, като влезе да прегледа гостите, видя там един човек, който не беше облечен в сватбарска дреха.

«هنگامی‌که پادشاه وارد شد تا مهمانان را ببیند مردی را دید كه لباس عروسی بر تن نداشت.

И му каза: Приятелю, ти как си влязъл тук, без да имаш сватбарска дреха? А той мълчеше.

پادشاه از او پرسید: 'ای دوست، چطور بدون لباس عروسی به اینجا آمده‌ای؟' او ساكت ماند.

Тогава царят каза на служителите: Вържете му краката и ръцете и го хвърлете във външната тъмнина; там ще бъде плач и скърцане със зъби.

پس پادشاه به ملازمان خود گفت: 'دست و پای او را ببندید و او را بیرون در تاریكی بیندازید در جایی‌که گریه و دندان بر دندان ساییدن وجود دارد.'

Защото мнозина са призвани, а малцина – избрани.

«زیرا دعوت شدگان بسیارند امّا برگزیدگان كم هستند.»

Тогава фарисеите отидоха и се съветваха как да Го впримчат в говоренето Му.

آنگاه فریسیان نقشه كشیدند كه چطور عیسی را با سخنان خودش به دام بیندازند.

И пратиха при Него учениците си заедно с иродианите да кажат: Учителю, знаем, че си искрен, учиш в истина Божия път и не Те е грижа от никого, защото не гледаш на лицето на хората.

آنها چند نفر از پیروان خود را به اتّفاق عدّه‌ای از هواداران هیرودیس به نزد عیسی فرستاده گفتند: «ای استاد، ما می‌دانیم كه تو مرد راستگویی هستی. چون به ظاهر انسان توجّهی نداری و راه خدا را بدون بیم و هراس از انسان، با راستی تعلیم می‌دهی،

Затова ни кажи: Ти как мислиш? Позволено ли е да даваме данък на императора, или не?

پس به ما بگو عقیدهٔ تو در این باره چیست؟ آیا دادن مالیات به امپراتور روم جایز است یا نه؟»

А Иисус разбра лукавството им и каза: Защо Ме изпитвате, лицемери?

عیسی به نیرنگ آنان پی برد و به آنان فرمود: «ای ریاكاران، چرا می‌خواهید مرا امتحان كنید؟

Покажете Ми данъчната монета. И те Му донесоха един динарий.

سکّه‌ای را كه با آن مالیات خود را می‌پردازید به من نشان دهید.» آنها یک سکّهٔ نقره به او دادند.

И Той им каза: Чий е този образ и надпис?

عیسی پرسید: «این تصویر و عنوان مال كیست؟»

Отговориха Му: На императора. Тогава Той им каза: Като е така, отдавайте императорското на императора, а Божието – на Бога.

آنها جواب دادند: «مال قیصر.» عیسی به آنان فرمود: «پس آنچه را كه مال قیصر است به قیصر و آنچه را كه مال خداست به خدا بدهید.»

Като чуха това, те се учудиха и като Го оставиха, си отидоха.

آنها كه از این پاسخ مات و مبهوت مانده بودند، از آنجا بلند شده رفتند و عیسی را تنها گذاشتند.

В същия ден дойдоха при Него садукеи, които казват, че няма възкресение, и Го попитаха, като казаха:

همان روز صدوقیان كه منكر رستاخیز مردگان هستند پیش او آمدند و از او سؤال نمودند:

Учителю, Мойсей е казал: Ако някой умре бездетен, брат му да се ожени за жена му и да създаде потомство на брат си.

«ای استاد، موسی گفته است كه هرگاه شخصی بدون فرزند بمیرد برادرش باید با زن او ازدواج كند و برای او فرزندانی به وجود آورد.

А между нас имаше седем братя; и първият се ожени и умря, и като нямаше потомство, остави жена си на брат си;

باری، در بین ما هفت برادر بودند، اولی ازدواج كرد و قبل از آنكه دارای فرزندی شود، مُرد و همسر او به برادرش واگذار شد.

също и вторият, и третият – до седмия.

همین‌طور دومی و سومی تا هفتمی با آن زن ازدواج كردند و بدون فرزند مُردند.

А след всички умря и жената.

آن زن هم بعد از همه مرد.

И така, при възкресението на кого от седемте ще бъде жена? Защото те всичките я имаха.

پس در روز قیامت آن زن همسر کدام‌یک از آنها خواهد بود زیرا همهٔ آنان با او ازدواج كرده بودند؟»

А Иисус в отговор им каза: Заблуждавате се, като не познавате Писанията, нито Божията сила.

عیسی جواب داد: «شما در اشتباهید! نه از كلام خدا چیزی می‌دانید و نه از قدرت او!

Защото във възкресението нито се женят, нито се омъжват, а са като (Божии) ангели на небето.

در روز رستاخیز کسی نه زن می‌گیرد و نه شوهر می‌کند، بلكه همه در آن عالم مانند فرشتگان آسمانی هستند.

А за възкресението на мъртвите не сте ли чели онова, което ви е говорено от Бога, който казва:

امّا در خصوص رستاخیز مردگان، آیا نخوانده‌اید كه خود خدا به شما چه فرموده است؟

?Аз съм Бог Авраамов, Бог Исааков и Бог Яковов“? Той не е Бог на мъртвите, а на живите.

او فرموده است: 'من خدای ابراهیم، خدای اسحاق و خدای یعقوب هستم.' خدا خدای مردگان نیست، بلكه خدای زندگان است.»

И множествата, които чуха това, се чудеха на учението Му.

مردم كه این را شنیدند، از تعالیم او مات و مبهوت شدند.

А фарисеите, като чуха, че накарал садукеите да замълчат, се събраха заедно.

وقتی فریسیان شنیدند كه عیسی صدوقیان را مُجاب كرده است، دور او را گرفتند

И един от тях, законник, за да Го изпита, Му зададе въпрос:

و یک نفر از آنها كه معلّم شریعت بود از روی امتحان از عیسی سؤالی نموده گفت:

Учителю, коя е най-голямата заповед в закона?

«ای استاد، کدام‌یک از احكام شریعت از همه بزرگتر است؟»

А Той му каза: ?Да възлюбиш Господа, твоя Бог, с цялото си сърце, с цялата си душа и с целия си ум.“

عیسی جواب داد: «خداوند، خدای خود را با تمام دل و تمام جان و تمام عقل خود دوست بدار.

Това е най-голямата и първа заповед.

این اولین و بزرگترین حكم شریعت است.

А втора, подобна на нея, е тази: ?Да възлюбиш ближния си както себе си.“

دومین حكمی كه به همان اندازه مهم است شبیه اولی است، یعنی همسایه‌ات را مانند جان خود دوست بدار.

На тези две заповеди висят целият закон и пророците.

در این دو حكم تمام تورات و نوشته‌های انبیا‌ خلاصه شده است.»

И когато бяха събрани фарисеите, Иисус ги попита, казвайки:

عیسی از آن فریسیانی كه اطراف او ایستاده بودند پرسید:

Какво мислите за Христос? Чий Син е Той? Отговориха Му: Давидов.

«عقیدهٔ شما دربارهٔ مسیح چیست؟ او فرزند كیست؟» آنها جواب دادند: «او فرزند داوود است.»

Каза им: Тогава как Давид чрез Духа Го нарича Господ, като казва:

عیسی از آنها پرسید: «پس چطور است كه داوود با الهام از جانب خدا او را خداوند می‌خواند؟ زیرا داوود می‌گوید:

?Каза Господ на моя Господ: Седи от дясната Ми страна, докато положа враговете Ти под краката Ти“?

'خداوند به خداوند من گفت: بر دست راست من بنشین تا دشمنانت را زیر پای تو اندازم.'

И така, ако Давид Го нарича Господ, как тогава Той е негов Син?

او چطور می‌تواند فرزند داوود باشد درصورتی كه خود داوود او را خداوند می‌خواند؟»

И никой не можеше да Му отговори нито дума; нито пък дръзна вече някой от този ден да Му задава въпроси.

هیچ‌کس نتوانست در جواب او سخنی بگوید و از آن روز به بعد دیگر کسی جرأت نكرد از او سؤالی بپرسد.