Exodus 21

Ето наредбите на закона, които ще представиш пред тях.

Kaj jen estas la juĝoj, kiujn vi proponos al ili:

Ако купиш роб евреин, шест години да работи, а на седмата да излезе свободен, без откуп.

Se vi aĉetos sklavon Hebreon, li servu dum ses jaroj; sed en la sepa li eliru libera senpage.

Ако е дошъл сам, сам да си излезе; ако е имал жена, и жена му да излезе с него.

Se li venis sola, li eliru sola; se li estas edzigita, tiam lia edzino eliru kune kun li.

Ако господарят му му е дал жена и тя му е родила синове или дъщери, жената и децата й да бъдат на господаря й, а той да излезе сам.

Se lia sinjoro donis al li edzinon kaj ŝi naskis al li filojn aŭ filinojn, tiam la edzino kaj ŝiaj infanoj restu ĉe sia sinjoro, kaj li eliru sola.

Но ако робът изрично каже: Обичам господаря си, жена си и децата си; не желая да изляза свободен! --

Sed se la sklavo diros: Mi amas mian sinjoron, mian edzinon, kaj miajn infanojn, mi ne volas liberiĝi;

тогава господарят му да го заведе пред съдиите, да го сложи при вратата или при стълба на вратата и господарят му да промуши ухото му с шило; и той ще му бъде роб завинаги.

tiam lia sinjoro alkonduku lin antaŭ la potenculojn kaj starigu lin apud la pordo aŭ apud la fosto, kaj lia sinjoro trapiku lian orelon per aleno, kaj li estu lia sklavo por ĉiam.

Ако някой продаде дъщеря си за робиня, тя няма да излезе, както излизат робите.

Kaj se iu vendos sian filinon kiel sklavinon, ŝi ne eliru kiel eliras la sklavoj.

Ако не хареса на господаря си, който я е определил за себе си, нека я остави да бъде откупена; той няма да има власт да я продаде на чужд народ, тъй като е постъпил невярно с нея.

Se ŝi ne plaĉas al sia sinjoro, al kiu ŝi estis fordonita, tiam li donu al ŝi la eblon elaĉetiĝi; al fremda popolo ŝin vendi li ne havas la rajton, ĉar li kondutis ne honeste kontraŭ ŝi.

Но ако я е определил за сина си, нека постъпи с нея според правото на дъщерите.

Se iu transdonos ŝin al sia filo, li agu kun ŝi laŭ la rajto de filinoj.

Ако си вземе още една жена, да не намали на онази храната й, облеклото й и съпружеското сношение с нея.

Se li prenos por li alian edzinon, tiam nutraĵo, vestoj, kaj edzina vivo ne devas esti rifuzataj al ŝi.

А ако не й отдава тези трите, тогава тя нека си излезе даром, без откуп.

Kaj se tiujn tri aferojn li ne faros por ŝi, tiam ŝi eliru senpage, sen elaĉeto.

Който удари човек смъртоносно, непременно да се умъртви.

Se iu batos homon kaj tiu mortos, li estu mortigita.

Но ако не го е причаквал, а Бог го е предал в ръката му, тогава Аз ще ти определя място, където да прибегне.

Sed se li ne agis malbonintence, nur Dio puŝis tiun sub lian manon, Mi difinas al vi lokon, kien li povas forkuri.

Ако обаче някой от злоба убие ближния си коварно, то и от олтара Ми да го извадиш, за да се умъртви.

Sed se iu intence mortigis sian proksimulon per ruzo, tiam eĉ de Mia altaro forprenu lin, ke li mortu.

Който удари баща си или майка си, непременно да се умъртви.

Kiu batas sian patron aŭ sian patrinon, tiu devas esti mortigita.

Който открадне човек и го продаде, или ако откраднатият се намери в ръката му, той непременно да се умъртви.

Kaj se iu ŝtelas homon por vendi lin, aŭ oni trovas tiun en lia mano, li devas esti mortigita.

Който злослови баща си или майка си, непременно да се умъртви.

Kiu malbenas sian patron aŭ sian patrinon, tiu devas esti mortigita.

Когато мъже се карат, ако единият удари другия с камък или с юмрука си и той не умре, но легне на легло,

Se homoj kverelos, kaj unu batos la alian per ŝtono aŭ per pugno kaj tiu ne mortos, sed devos kuŝi en lito:

ако се привдигне и излиза от къщи макар и с тояга, тогава онзи, който го е ударил, да бъде невинен, само да плати за лежането му и да се погрижи да бъде съвършено изцелен.

se li leviĝos kaj irados ekstere per apogilo, tiam la batinto estu senkulpa; li nur kompensu al li lian malliberigitecon kaj zorgu pri lia kuracado.

Ако някой удари роба си или робинята си с тояга, така че умре под ръката му, непременно да се накаже.

Se iu batos sian sklavon aŭ sian sklavinon per bastono, kaj tiu mortos sub lia mano, tiam oni devas lin puni;

Но ако удареният остане жив един или два дни, тогава да не се наказва, понеже той му е купен с пари.

sed se tiu restos viva dum unu aŭ du tagoj, tiam oni ne devas lin puni; ĉar tio estas lia mono.

Ако мъже се бият и ударят бременна жена, така че пометне, но не последва друга повреда, тогава онзи, който я е ударил, непременно да бъде глобен, както мъжът й би му наложил, и да плати, както определят съдиите.

Se viroj kverelos kaj frapos gravedan virinon, kaj ŝi abortos, sed ne fariĝos malfeliĉo, tiam oni punu lin per monpuno, kian metos sur lin la edzo de la virino, kaj li pagu ĝin laŭ decido de juĝantoj.

Но ако последва повреда, тогава да дадеш живот за живот,

Sed se fariĝos malfeliĉo, tiam donu animon pro animo,

око за око, зъб за зъб, ръка за ръка, крак за крак,

okulon pro okulo, denton pro dento, manon pro mano, piedon pro piedo,

изгаряне за изгаряне, рана за рана, удар за удар.

bruldifekton pro bruldifekto, vundon pro vundo, kontuzon pro kontuzo.

Ако някой удари роба си или робинята си в окото и го ослепи, да го освободи заради окото му.

Kaj se iu batos okulon de sia sklavo aŭ de sia sklavino kaj difektos ĝin, tiam li forliberigu tiun kompense pro la okulo.

И ако някой избие зъб на роба си или зъб на робинята си, да го освободи заради зъба му.

Kaj se li elbatos denton de sia sklavo aŭ denton de sia sklavino, li forliberigu tiun kompense pro la dento.

Ако вол убоде мъж или жена, така че умрат, тогава волът непременно да се убие с камъни и месото му да не се яде, а стопанинът на вола ще бъде невинен.

Se bovo kornobatos viron aŭ virinon kaj tiu mortos, tiam oni ŝtonmortigu la bovon kaj ĝia viando ne estu manĝata, sed la mastro de la bovo restu senkulpa.

Но ако волът от по-рано е бил бодлив и стопанинът му е бил предупреден, но не го е ограничил и волът е убил мъж или жена, волът да се убие с камъни, а и стопанинът му да се умъртви.

Sed se la bovo estis kornobatema antaŭe kaj oni tion sciigis al ĝia mastro kaj li ĝin ne gardis kaj ĝi mortigis viron aŭ virinon, tiam la bovon oni ŝtonmortigu kaj ĝian mastron oni mortigu.

Но ако му се определи откуп, да даде за откуп на живота си колкото му се определи.

Se oni metos sur lin elaĉeton, tiam li donu pro sia animo tian elaĉetan sumon, kia estos metita sur lin.

Ако волът е убол било син, или дъщеря -- според тази наредба на закона да му се направи.

Se filo aŭ filino estos kornobatita, oni agu kun li en la sama maniero.

Но ако волът убоде роб или робиня, стопанинът нека плати на господаря им тридесет сребърни сикъла и нека волът се убие с камъни.

Se iun sklavon aŭ sklavinon kornobatos la bovo, tiam tridek sikloj da mono devas esti pagitaj al ties mastro kaj la bovo devas esti ŝtonmortigita.

Ако някой отвори яма или изкопае яма, без да я покрие, и в нея падне вол или магаре,

Se iu malfermos kavon, aŭ elfosos kavon, kaj ne kovros ĝin, kaj falos tien bovo aŭ azeno,

притежателят на ямата да заплати щетата; да даде пари на стопанина им, а мъртвото животно да бъде негово.

tiam la mastro de la kavo devas kompensi per mono al ĝia mastro, kaj la kadavro apartenu al li.

Ако волът на някого убоде вола на ближния му, така че той умре, тогава да продадат живия вол и да си разделят стойността му и мъртвия вол също да си разделят.

Se la bovo de iu homo kornobatos bovon de lia proksimulo tiel, ke ĝi mortos, tiam ili vendu la vivan bovon kaj dividu inter si egalparte la monon pro ĝi, kaj ankaŭ la kadavron ili dividu.

Но ако се е знаело от по-напред, че волът е бодлив, и стопанинът му не го е ограничил, непременно да плати вол за вол, а мъртвият вол да бъде негов.

Sed se oni sciis, ke la bovo estis kornobatema antaŭe, kaj ĝia mastro ĝin ne gardis, tiam ili pagu bovon pro la bovo, kaj la kadavro apartenu al li.